ID: 111
OBJECTID: 111
VOLGNUMMER: 011/009
HISTORISCHE_TIJDSAANDUIDING: 1896-1935
OMSCHRIJVING: In 1896 sticht Jan Jans Mosterman in samenwerking met Foppe de Jong een particuliere zuivelfabriek te Nes. Aanvankelijk werd de fabriek door handkracht gedreven, maar in 1902 werd de eerste stoomketel geplaatst. In 1918 wordt de Coöperatieve Vereniging voor Electrische Verlichting te Nes opgericht. De electriciteitscentrale van de vereniging wordt bij de zuivelfabriek en graanmalerij van Foppe de Jong gebouwd. In 1927 wordt de electriciteitscentrale door Foppe de Jong overgenomen van de Coöperatie en voortgezet onder de naam NV Stoomzuivelfabriek, Graanmalerij en Electrische Centrale. In 1935 wordt de zuivelfabriek gesloten en in 1953 valt het doek voor de electriciteitscentrale na de gereedkoming van de nieuw centrale aan de Ballumerweg. 1896: Stichting van de boterfabriek door J.J. Mosterman en F. de Jong. [P. Heslinga, Zuivelindustrie te Buren, Nes, Ballum en Hollum op Ameland] 1901: Aanvraag door en verlening van twee hinderwetvergunningen aan J. Mosterman. De eerste vergunning is voor het plaatsen van een stoommachine in de bestaande handkrachtboterfabriek. De tweede vergunning is voor de oprichting van een graanmalerij bij de boterfabriek. [DGAHW, doos7/XVIIc/66] 1918: Oprichting van de electriciteitscentrale van de Coöperatieve Vereeniging voor electrische verlichting te Nes. [Heslinga] 1924: Aanvraag door en verlening van een hinderwetvergunning aan Foppe de Jong voor de uitbreiding van de boterfabriek door plaatsing van een dieselmotor ter vervanging van de stoomketel. In de zuivelfabriek zijn een centrifuge en een karn aanwezig. In de electrische centrale wordt door middel van twee dynamo's electrische stroom opgewekt. [GA Ameland, IS/199/3/14-07-1924/13] 1927: Overname van de failliete boedel van de Coöperatieve Vereeniging voor electrische verlichting door Foppe de Jong die het bedrijf voortzette onder de NV Stoomzuivelfabriek, Graanmalerij en Electrische Centrale te Nes. [Heslinga] 1929: Aanvraag door en verlening van een hinderwetvergunning aan F. de Jong voor de uitbreiding van de electrische centrale door de plaatsing van een dieselmotor ter vervanging van de bestaande. [DGAHW, doos7/XVIIc/66] 1935: De boterfabriek gaat dicht. De Electiricteitscentrale blijft nog tot 1953 in bedrijf.
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; bouwwerk
NAAM: Mosterman, J./Jong, Foppe de/NV Stoomzuivelfabriek, Graanmalerij en Electrische Centrale
ZICHTBAAR: Ja
GEMEENTENAAM: Ameland
STRAAT: Janszenstraat, M.
HUISNR: 2
HUISNR_TOEV: -4
PLAATSNAAM: Nes
WATERWEG: Geen
SBI_OMSCHRIJVING: zuivelfabriek
COÖPERATIEF_SPECULATIEF: S
SITUATIE_1997_2008: 2008: Het pand van de voormalige zuivelfabriek, alsmede de directeurswoning zijn nog op de locatie aanwezig. Het fabriekspand is in gebruik als winkelpand.
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/6/attachments/6
TYPE_OMSCHR: Handkracht/verzamelgebouw. Een aantal handwerkfabrieken zijn overgegaan op stoom en doorge-groeid naar verzamelgebouw, waarbij iedere functie is uit oogpunt van hygiëne in een afzonderlijk, soms geschakelde gebouw ondergebracht. Kenmerkende bouwelementen zijn onder meer: administratiekantoren (directeurswoning al of niet gecombineerde met kantoor), de productiegebouwen (soms verdeeld in specifieke functies en lokalen, zoals laadplatform voor melkontvangst, loskade voor melkontvangst (soms met kraan), perslokaal, karnlokaal, pekellokaal, poedertoren), en productieondersteunende gebouwen (ketelhuis, kolenopslag en schoorsteen, laboratorium, garages, kuiperijen, ijs- en koelhuizen en pakhuizen.
TYPE: handkrachtfabriek/verzamelgebouw
GLOBALID: {8D5FF15B-215A-4DA8-82B0-66EC48E11FD8}
SHAPE_Length: 129.49247860283262
SHAPE_Area: 916.5389436562274
ATTACHMENT_1: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/12/111/attachments/747
ATTACHMENT_2: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/12/111/attachments/748
ATTACHMENT_3: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/12/111/attachments/749
Polygon: [...]