ID: 235
OBJECTID: 235
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1104
UNI_NAAM: Ponga
BUI_ID: 104
BUI_NAAM: PONGA
STI_ID: 168
STI_NAAM: Ponga
STI_PLAATS: Marrum
BP_ID: 3545
BP_NAAM: Ponga (Sch. en E.)
SIF_ID: 226
SIF_NAAM: Ponga State (Marrum)
PNN_ID: 368
PNN_NAAM: Ponga
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
OPM_CONTOUR: Tevens Buitenplaats 348 (Winia).
BEBOUWING: TOP10NL 2008
JR_NOOMEN: <1511
JR_SIF: <1548
OPM_JAAR: In 1757 grotendeels gesloopt en vervangen (SIF).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "In 1511 was Tzalinck Pouwinga eigenaar van Ponga te Marrum." "Blijkens een bewaarde gevelsteen lieten Kempo Wynia en zijn vrouw Katerina Syarda de stins verbouwen; in 1664 werd Ponga op de kaart van Schotanus als edele state Winia aangegeven. In 1640 was juffer Teth van Walta eigenaresse en bewoonster; in 1719 schonken de bewoners van Ponga avondmaalszilver aan de kerk. De verbouw van 1548 had mogelijk betrekking op de aanbouw van één bouwlaag die op de tekening van Stellingwerf uit 1723 is te zien tegen een oudere stins van twee bouwlagen aan. Een poort gaf toegang tot het omgrachte terrein. In 1757 werd de state wederom verbouwd; ook daarvan bleef een herinneringssteen bewaard. Dit huis werd in 1786/1788 afgebroken. Sinsdien is Ponga een boerderij. Rond het erf lag in 1832 en ligt ook nu een gracht." SIF: "Het huis, dat oorspronkelijk een stins was, werd in of voor 1548 gebouwd." "Waarschijnlijk werd de State gesticht door de familie Ponga. Dit maken we op uit het feit dat in 1511 een Tjalling Ponga voorkomt, die grondbezit had onder Marrum. In 1540 is er sprake van een Pouwingahuys in bezit van Keympe Wynia. Deze laat het huis in 1548 vernieuwen." "De laatste bewoner is, Gijsbert Arentsma van Idsinga, die in dienst was bij het College van de Admiraliteit te Amsterdam. In 1757 laat hij de State in 1757 grotendeels slopen en er een nieuw gebouw voor in de plaats zetten. Op de plaats van de vroegere State bevindt zich nu een kop-hals-rompboerderij, waarin twee stenen zijn ingemetseld. Deze vertellen iets over de geschiedenis van de plek. De ene vermeldt onder alliantiewapens dat het echtpaar Wijnia/Sjaerda dit werk in 1548 zou hebben laten maken en de tweede meldt de herbouw van Ponga State in 1757 door Gijsbert Arendsma van Idsinga. Van de "oude" state is een afbeelding bewaard gebleven van de hand van Jacob Stellingwerf uit 1723. Hierop zien we de Ponga State afgebeeld op een omgracht terrein. Het terrein was toegankelijk via een poortgebouw met zadeldak tussen tuitgevels. Het hoofdgebouw bestond uit haaks op elkaar staande vleugels, waarvan de ene een trapgevel bezat. Tevens was er nog een tweede lagere vleugel met de toegangspartij en weer een lagere uitbouw. Sommigen veronderstellen dat het rechter gedeelte met traptop mogelijk de laat-middeleeuwse stinstoren is geweest, maar de details wijzen er meer op dat het geheel, behoudens de uitgebouwde kamer, in 1548 ontstaan moet zijn. Van de "nieuwe" State uit 1757 is geen afbeelding bewaard gebleven. Dit nieuwe huis is tussen 1786 en 1788 geleidelijk ontmanteld."
PLAATS: Marrum
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {E39A8D49-27F9-45B9-9909-3D845F70C630}
SHAPE_Length: 571.8363859483163
SHAPE_Area: 19861.582780299224
Polygon: [...]