ID: 25
OBJECTID: 25
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1254
UNI_NAAM: Dekema
BUI_ID: 254
BUI_NAAM: DEKEMA
STI_ID: 27
STI_NAAM: Dekema
STI_PLAATS: Weidum
BP_ID: 374
BP_NAAM: Dekema
SIF_ID: 62
SIF_NAAM: Dekema State (Weidum)
PNN_ID: 625
PNN_NAAM: Dekema
OPM_NAAM: Andere benaming: Monnikhuys (SIF).
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: TOP10NL 2008
OPM_BEBOUWING: Op de plaats van de State ligt tegenwoordig de ijsbaan (SIF).
JR_NOOMEN: <1468
JR_SIF: <1199
OPM_JAAR: In 1796 was de state al afgebroken. Later werd er weer een representatieve woning gebouwd (SIF). Afgebroken in 1902 (Noomen, SIF).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "De Dekema's waren de belangrijkste hoofdelingen in Weidum. Volgens de traditie (zie bij Muuncka-state) zouden ze deze van de Hania's hebben overgenomen. Dekema kan als het stamhuis van de Dekema's gelden. In 1468 vermeldde de Hollandse spion Dekema te Weidum als een militair belangrijk huis. Tot in de 17de eeuw zou de state aan de Dekema's behoren. De geschiedenis van de familie en van de stins, afgebroken in 1902, moet nog uitvoeriger beschreven worden." SIF: "De oudste vermelding van een Dekemastins dateert uit 1199." "Onder Weidum was in 1199 een stins gebouwd door monniken van het klooster Ludingakerk onder Midlum." "Toen zijn zoon Sytse Dekema in 1397 met zijn vriend en buurman Gaele Hania in 1397 terugkwam uit Italië, waar ze enkele jaren aan het hof van koning Wenceslaus hadden vertoefd, vonden zij hun stinsen te Weidum uitgebrand en het dorp uitgemoord en leeggeplunderd door de Vetkopers. Verbitterd zwoeren ze wraak over de Vetkopers." "in het voorjaar van 1796 stond het goed opnieuw te koop. Voor 2100 gulden werd Johannes Caspar Schik, de secretaris van Menaldumadeel, de nieuwe eigenaar. In de proclamatie van die verkoop staat een beschrijving die een aardig beeld schetst van de situatie: "Aan den Oostkant van den Hoge Heereweg een groote ingangpoort, waar vandaan Noordwaarts een sufficante Ringmuur strekt tot aan de Weijdumer opvaart. Van de voormelde poort tot aan de Gragt van de huijssteede is een Ruime Plaats of Bassecour, aan welke Zuijdzijde is een welgetimmerd koetshuijs en kamer voor guardeniersgereedschap, leggende aan dien extra schone druivebomen. Aan de Noordzijde van het Bassecour een deftige stallinge voor veertien paarden, zijnde aan de Westkant van dien een kelderkamer, waaronder een groote kelder en aan den Oostkant twee knegts en meijdekamers. Voorts een groote huijssteede, waarvan de huijsinge is afgebroken en eijndelijk een extra grote hovinge, verzien met de kleurrijkste en uijtgesogste vrugtboomen, soo met latwerk, als met elsen en yperen hagen, en voorzien met twee vijvers, en verscheidene espaljers. Voorts aan den Noordkant een mooije plantagie en singel aan de Weijdumer opvaart, strekkende sig Oostwaarts uijt nae het Weijdumerhout, sooverre tot dit hornleger behoorende, Dekemalaan genaamd. Oppervlakte 12 p.m." (12 pondemaat = ruim 3 hectare). De state zelf schittert dus door afwezigheid, want die is afgebroken. Toch werd hier weer een representatieve woning gebouwd, want een paar jaar later werd de state eigendom van de familie Van Beijma, die daar tot 1894 gewoond heeft." "Het lot van Dekema State werd in 1898 bezegeld door natuurgeweld. Op 2 maart 1898 trok er een windhoos over Weidum, waardoor niet alleen een aantal huizen en boerderijen zware schade opliepen. De tuin van Dekema State werd in één klap verwoest en de gebouwen zwaar beschadigd. De bijl heeft het werk in de tuin afgemaakt, de slopershamer maakte korte metten met de restanten van de gebouwen en met de schep werd de terp afgegraven. Zo werd er een streep gezet onder de 700-jarige historie van Dekema State." "Op de plaats van de State ligt tegenwoordig de ijsbaan." (bronnen: Tekst: J. Leemburg; "Baerderadiel, in geakunde" van het Geakundich Wurkferbân fan de Fryske Akademy; Aantekeningen J. Leemburg uit diverse publicaties).
PLAATS: Weidum
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {FAAC19E6-8154-483C-ABF0-817817E559F0}
SHAPE_Length: 566.7805099041008
SHAPE_Area: 14657.5156786689
Polygon: [...]