ID: 264
OBJECTID: 264
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1130
UNI_NAAM: Klein en Groot Jaerla
BUI_ID: 130
BUI_NAAM: GR. JAARLA
STI_ID: 138
STI_NAAM: Groot Jaerla
STI_PLAATS: Wetsens
BP_ID: 3778
BP_NAAM: Kl. Jaerla (Sch. en E.)
SIF_ID: 160
SIF_NAAM: Jaerla State
PNN_ID: 645
PNN_NAAM: Groot Jaerla
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
OPM_CONTOUR: Uit Stinzen blijkt dat Schotanus Klein en Groot Jaerla heeft verwisseld. De locaties uit Buitenplaatsen zijn aan de volgens Stinzen juiste locaties gekoppeld. De contour uit Boerderijplaatsen is uitgebreid op grond van de beschrijving van Noomen en de ligging van de locatie uit Stinzen. Boerderijplaatsen 3778 en 3779 gecombineerd.
OPM_BEBOUWING: Van de State is niets meer terug te vinden (SIF).
JR_NOOMEN: <1440
JR_SIF: <1444
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "In de tweede helft van de 15de eeuw was Jaerla in Wetsens het stamhuis van de Jaerla's. Ze waren actief betrokken bij de veten en partijtwisten in de 15de en in het begin van de 16de eeuw. (…) Botte Jaerla wordt in 1440 en 1453 genoemd. Bottes zoon Gabbe rond 1470. Minne Jarla, een andere zoon van Botte, maakte in 1494 zijn testament. Daarbij bepaalde hij dat die stade to Wetsens, Jarle huus niet aan zijn dochters moest komen, maar aan zijn zoons Botto of Emko en hun wettige nageslacht. Aan Jarla-huis verbond hij ook de verplichting renten aan de Sint-Vituskerk van Wetsens te betalen." "Na 1640 werden Groot- en Klein-Jaerla beide verpacht. De boerderij van Groot-Jaerla werd binnen dezelfde kavel verplaatst; de oude huisplaats bleef in de percelering zichtbaar. Naast Klein-Jaerla lag in 1718 nog een stinswier. Onduidelijk is waar de stins van Minne en Amke heeft gestaan: op Groot-Jaerla of op deze stinswier." SIF: "Het huis wordt voor het eerst rond het midden van de 15e eeuw genoemd." "Botte Jaerla behoorde tot de edelen uit Oostergo die in 1444 pogingen deden om een verbond te sluiten met de stad Groningen met het doel de rust en vrede in deze streken te herstellen." "Groot Jaerla was in 1537 20 pondemaat groot, later in 1640 70 pondemaat groot. Klein Jaerla was in 1537 80 pondemaat groot en in 1640 85 pondemaat. Merk op dat Klein Jaerla daarbij groter was dan Groot Jaerla. Klein Jaerla is nooit meer in het bezit van de Jaerla's gekomen. Na de afzwering van Spanje's Koning Philips in 1581 is het leen overgaan op de provincie, die telken bij iedere nieuwe belening een zeker bedrag inde. Zo bleef Klein Jaerla in het bezit van de Martena's en behoorde later als zate aan de Van Aylva's. De oorspronkelijke Jaerla State werd na het overlijden van Minne van Eminga (in 1541) en zijn vrouw Eelck van Jaerla (in 1557) geërfd door hun zoon Botte, die met zijn vrouw Syts Tjaerda de state bewoonde en die na hun overlijden (omstreeks 1572) in de kerk van Wetsens werden bijgezet." "Het enige dat ons nu nog aan de Jaerla State herinnert is, behalve de vroegere ligging, een vaart bij Wetsens genaamd het Jellegat ofwel Jarlagat ofwel Jarlasloot en een weg in Wetsens, de Jaerlawei. " "Van de State is niets meer terug te vinden." (bron: mr A.J. Andreae, Jaerla State te Wetzens).
PLAATS: Wetsens
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {7B1FE0C3-95F5-42B6-A059-44886019661B}
SHAPE_Length: 575.738600314799
SHAPE_Area: 18872.234999818877
Polygon: [...]