ID: 288
OBJECTID: 288
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 2479
UNI_NAAM: Aylva of De Spycker
BUI_ID: 0
STI_ID: 479
STI_NAAM: Aylva of De Spycker
STI_PLAATS: Ternaard
BP_ID: 3959
BP_NAAM: Aijlva (Sch. en E.) / De Spijker (E.)
SIF_ID: 21
SIF_NAAM: Aylva State (Ternaard)
PNN_ID: 578
PNN_NAAM: Aylva of De Spycker
OPM_NAAM: Het Slot of adellijk huis de Spijker (SIF).
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: Ja
OPM_BEBOUWING: Op de plaats van dit huis staat tegenwoordig het bejaardencentrum ‘De Spiker’ (SIF).
JR_NOOMEN: 1650
JR_SIF: 1658
OPM_JAAR: Afgebroken in 1882 en vervangen door nieuw huis. Dit huis is inmiddels ook gesloopt (SIF).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "In het midden van de 17de eeuw werd in Ternaard een tweede Aylva-huis gesticht: de adelyke huysinge de Spycker (benaming in 1698/1700) ten oosten van het dorp, voor een zoon als tegenwicht voor de bruidschat van een dochter." "Ook het nabije filiaalhuis De Spijker werd aan het einde van de 18de eeuw door de erfgenamen Aylva verkocht." SIF: "De State werd rond 1658 gebouwd." "In de oudste archieven wordt alleen gesproken over een korenschuur (Spiker), en daarna over een boerderij. Rond 1658 werd aan de zuidzijde van deze boerderij een adellijk huis of Slot gebouwd. In eerste instantie worden het Slot en de boerderij apart genoemd in de archieven, maar later, omdat beide in eigendom waren van één eigenaar, werden de namen van beide gebouwen samen gevoegd en werd er in de kohieren voortaan gesproken van ‘het adelijk huis de Spijker’. In Ternaard stond nog een State, die 'Slot Herweij’ werd genoemd, beide zijn in bezit geweest van o.a. de familie van Aylva. Van de State is een afbeelding bewaard gebleven die door J. Stellingwerf in 1723 werd gemaakt. Onder de tekening staat de volgende tekst: "’t Slot Aijlva State te ternaert in Westdongeradeel behoort Douwe van Aijlva grietman van kollumerland 1723". P. de Haan schrijft verder: "In het jaar dat Stellingwerf de tekening maakte was Douwe van Aylva echter de eigenaar van het Slot Herweij. De conclusie die men vroeger trok was dat het dus een afbeelding betrof van dit slot. Maar in 1806 wordt door de plaatselijke schoolmeester geschreven dat Slot Herweij 40 (!!) vertrekken had in het toen royaal ingerichte huis. Maar bij de verkoop van Het adelijk huis de Spijker in 1822 bestond dit Slotje slechts uit drie kamers en een schuur waarmee waarschijnlijk de oorspronkelijke Spijker wordt bedoeld. Slot Herweij is dus vele malen groter geweest dan Het adelijk huis de Spijker. Ook is bekend dat er een afbeelding van Groot Aylva is of geweest is. Tegenwoordig wordt dan ook algemeen aangenomen dat de verdwenen afbeelding het grote Slot Herweij (Groot Aylva) betreft en de bekende tekening het kleine adellijk huis de Spijker (’t Slot Aijlva State). Dat J. Stellingwerf dan bij het onderschrift een fout zou hebben gemaakt is niet uitzonderlijk; van hem is bekend dat zowel zijn afbeeldingen en/of de onderschriften lang niet altijd juist zijn". Bovengenoemde is wel in tegenspraak met wat ik geschreven heb bij Herwey State. Dit moet nader uitgezocht worden. Rond 1800 wordt het Slotje als woonhuis gebruikt en is de schuur waarschijnlijk in gebruik als bedrijfsruimte. In die tijd woonden er vaak twee gezinnen in het slotje. Meestal betrof het kleine boeren met enkele koeien en wat bouwgrond. Enkele malen wordt in de Speciekohieren vermeld: ‘geen boerkerij’. Hiermee wordt bedoeld dat het geen echte boerderij is. Bij het Slotje horen ook een hof en tuin (boomgaard en moestuin), die echter niet gepacht worden door de bewoners, maar in gebruik zijn bij de toenmalige eigenaar, dominee Joha. Na de dood in 1807 van de eigenaar Sicco Douwe Ernst van Aylva wordt het huis verkocht, te weten: 'herenhuizinge, het erf en de halve grachten' Vijftien jaar later vindt er opnieuw een verkoop plaats van ‘het adelijk huis de Spijker’. In de beschrijving wordt nu geen poort meer genoemd, dus die zal niet lang na 1807 afgebroken zijn. Overigens moet het Slotje ook al lang daarvoor behoorlijk in verval zijn geweest. De laatste eigenaar was notaris mr. Witteveen. Deze laat het huis in 1882 afbreken en vervangen door een moderne woning, dat later het ‘Aylva Slot’ of gewoon ‘Het Slot’ wordt genoemd. Ook deze woning is al afgebroken." "Op de plaats van dit huis staat tegenwoordig het bejaardencentrum ‘De Spiker’." (bron: P. de Haan, Het Slot of adelijk huis de Spijker (Ook wel het Slot Alvya genoemd)).
PLAATS: Ternaard
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij
GLOBALID: {9D88547C-48FE-46C0-BFCA-B3303E59760E}
SHAPE_Length: 1089.350792113411
SHAPE_Area: 33658.29479008891
Polygon: [...]