ID: 290
OBJECTID: 290
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1122
UNI_NAAM: Herwey
BUI_ID: 122
BUI_NAAM: HERWEY
STI_ID: 481
STI_NAAM: Herwey
STI_PLAATS: Ternaard
BP_ID: 3964
BP_NAAM: Herwey (Sch. en E.)
SIF_ID: 139
SIF_NAAM: Herwey State (Ternaard)
PNN_ID: 580
PNN_NAAM: Herwey
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: TOP10NL 2008
OPM_BEBOUWING: Van de State is niets meer terug te vinden (SIF).
JR_NOOMEN: <1425
JR_SIF: <1425
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "De stins Heerwey wordt als woonplaats in 1425 voor het eerst genoemd. De familie die haar naam aan de stins ontleende stierf in het begin van de 16de eeuw in mannelijke lijn uit. Herwey en Reinsma waren de twee belangrijkste huizen in Ternaard. In 1425 was Uffa tho Heerwey grietman over het dan nog ongescheiden Dongeradeel." "In 1596 was Herwey bezit van Ernst van Aylva, grietman in Dongeradeel. Hij woonde er ook en werd in Ternaard begraven. Uit hem stamde de familietak "Aylva toe Herwey". In het midden van de 17de eeuw werd in Ternaard een tweede Aylva-huis gesticht: de adelyke huysinge de Spycker (benaming in 1698/1700) ten oosten van het dorp, voor een zoon als tegenwicht voor de bruidschat van een dochter. Winsemius beeldde Herwey in 1622 op zijn kaart als adelshuis af. De ligging van Herwey was strategisch: aan de Hereweg naar Dokkum, waaraan de stins ook zijn naam ontleende. Tot 1770 werd Herwey adellijk bewoond. Toen het in 1796 door de erfgenamen van de Aylva's werd verkocht stonden er op het erf twee huizen; een daarvan had meer dan 40 vertrekken. Een waarschijnlijke afbeelding van Herwey uit 1723 laat een langgerekt bescheiden herenhuis zien, zonder verdieping, met een voordeur tussen ramen, een grote inrijpoort onder een klokgeveltje en een renaissance poortgebouwtje. In de 19de eeuw werd het terrein verkaveld en verrees een nieuw huis ter plekke. Ook het nabije filiaalhuis De Spijker werd aan het einde aan de 18de eeuw door de erfgenamen Aylva verkocht." SIF: "In 1425 komt de familie Van Herwey al voor in de archieven. De State wordt in elk geval in de 16e eeuw genoemd. " "In 1596 komen we Ernst van Aylva tegen als eigenaar van de State; Tot 1720 blijft het huis in bezit van deze familie. Van 1748 tot 1770 bewoonde Johanna Wilhelmina van Schratenbach, getrouwd met Edzard Hobbe van Burmania, de State. Na 1770 gaat het huis door verkoop verschillende keren over in andere handen om tenslotte in 1818 afgebroken te worden. Van de State is een pentekening bewaard gebleven van Jacob Stellingwerf uit 1723, die zich in het Fries Museum bevindt. Het bijschrift luidt: "t Slot te Tennaert in Westdongerdeel, behoort Douwe van Aylua grietman van Kollumerlant'. Iemand anders vulde met potlood 'Aylvastate' in. Dit levert echter veel verwarring op, want als je kijkt naar de naam van de eigenaar, dan wijst dat juist in de richting van de Herwey State. De omvang van de State zou echter nogal wat aanzienlijker moeten zijn dan de tekening aangeeft. Een bezoeker in 1806, twaalf jaar voor de sloop, spreekt over meer dan veertig vertrekken in het royaal ingerichte huis. Toch is men er tot nog toe van uitgegaan dat de afgebeelde state Herwey is, die haar naam ontleende aan de Hereweg van Hantum naar Ternaard. De State die we op de afbeelding zien, staat op een omgracht terrein, dat via een brug met poortgebouw te bereiken was. Dit poortgebouw had rolwerkgevels en stamt daarom uit de eerst helft van de 17e eeuw. Over de gracht was nog een tweede smalle brug aangebracht, waarover men direct bij een zijingang van de State uitkwam. De State zelf was een langgerekt gebouw van slechts één bouwlaag en werd gedekt door een schildkap. De eenvoudige State stamt mogelijk uit dezelfde periode als het poortgebouw, maar kan ook iets ouder zijn. Het huis was niet symmetrisch, want de toegang tot de State werd gevormd door een grote poortingang, die zich iets naast het midden bevond, met daarboven een uitgemetselde halsgeveltop. Links en rechts van de ingang bevinden zich twee ramen: links 2 smalle ramen met luiken en rechts 2 kruisvensters met luiken en glas-in-lood." "Van de State is niets meer terug te vinden. " (bron: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992).
PLAATS: Ternaard
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {BD93668D-CF32-4B82-8D7B-59FBCEE4A852}
SHAPE_Length: 777.9083132296988
SHAPE_Area: 36551.8150001353
Polygon: [...]