ID: 321
OBJECTID: 321
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1164
UNI_NAAM: Fetsa, later Camstra of Dekema
BUI_ID: 164
BUI_NAAM: DEKEMA
STI_ID: 334
STI_NAAM: Fetsa, later Camstra of Dekema
STI_PLAATS: Jelsum
BP_ID: 4915
BP_NAAM: Camstra / nu Dekema state (Sch. en E.)
SIF_ID: 61
SIF_NAAM: Dekema State (Jelsum)
PNN_ID: 268
PNN_NAAM: Fetsa, later Camstra of Dekema
OPM_NAAM: Fetsa State, Camstra State en Camstrahuys (SIF).
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: Ja
OPM_BEBOUWING: De State is nu een museum (SIF).
JR_NOOMEN: <1461
JR_SIF: <1300
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Renick Camstra, die in 1461 sneuvelde, had twee zonen, Peter en FeykeToen ook hun moeder Thiet Unia in 1486 overleden was, verdeelden ze de nalatenschap van hun ouders. Feyko kreeg daarbij Camstra in Wirdum, Peter Fetza statten to Hielsim mitta landen ende gueden." "Na de slag bij Barrahuis in 1492 verbrandden de Vetkopers Pieter Camstra huysen toe Hielsum ende Grouw." "In 1498 leed de stins te Jelsum opnieuw schade. Toen lagen Saksische soldaten op Rienick Camstra huys toe Hjelsum. De Leeuwarders belegerden daarna het huis en staken het in brand." "in 1544 liet zij in haar testament haar huys toe Jelssum daer ick nuu ter tyt inne woene, met zyn koehuys ende alle die beesten ... met het hoff, graff, singel ende singelsloet en met de ten noorden van het hof gelegen sate Eeckema goedt na aan haar zoon Pieter van Dekama. Fetsa, dat inmiddels meestal Camstra werd genoemd, kreeg daardoor de naam Dekema state. Tot 1996 vererfde Dekema steeds in de familie, soms via vrouwelijke lijn, soms in de zijlijn. Meestal werd het door de eigenaars bewoond. Het huidige huis heeft middeleeuwse elementen, zo bijvoorbeeld in de kelder." SIF: "Dekema State is waarschijnlijk in de 13e eeuw gebouwd." "Dekema State is mogelijk in de dertiende eeuw ontstaan als stins. Bij onderzoek naar de ouderdom van de state in 1925 zijn er fragmenten gevonden van ‘Romeinse’ dakpannen, z.g. monniken en nonnen, scherven van potten, pannen en glaswerk die uitwezen dat de stins/state al in de 13e eeuw bestond. De nu nog aanwezige overwelfde kelder voorzien van nissen, waarvan enkele mogelijk schietgaten waren, en de plattegrond van de kelder welke vergelijkbaar is met die van de stinsen te Veenwouden, Franeker, Hardegarijp en Hantumhuizen, zouden deze veronderstelling kunnen ondersteunen. De geschreven geschiedenis begint echter pas, zoals bij de meeste states, in de 15e eeuw. Een oorkonde uit 1486 begint met: “Wy Peter ende Feyko salighe Renick Kampstra ende salighe Thietie Kampstra zoenen ende kynden…”. Zij maken daarin bekend dat zij uit vrije wil een scheiding van eigendommen overeen gekomen zijn. Pieter krijgt “Fetza Statten to Hielsum mitta landen en de gueden” –de state met de landerijen en de boerderijen." "Rond 1700 bewoonde Johan Louis van Doys het slot. In deze tijd moet de ronde traptoren afgebroken zijn omdat die bouwvallig geworden was." "Een prent van Stellingwerf uit 1722 geeft het pand in zijn 18e eeuwse gedaante weer. Een rechthoekig gebouw, bestaande uit twee verdiepingen onder een zadeldak en voorzien van kruiskozijnen en een zijvleugel. De toren is er al niet meer. In 1791 kwam de state in het bezit van Gerard van Wageningen. Ook hij zal wellicht de nodige veranderingen hebben aangebracht, zoals het vervangen van de kruiskozijnen door schuiframen met kleine ruitjes, het aanbrengen van beschilderd linnen behang in Louis XVI-stijl in de zaal, waarvan nog een restant bewaard gebleven is. In 1814 werd het huis verbouwd en een verdieping verlaagd. Hierbij werden onderdelen, zoals eiken kapspanten en een renaissance deur met kozijn hergebruikt. Waarschijnlijk is deze gedeeltelijke afbraak uitgevoerd om met de verkoop van het, in de tijd van de Franse overheersing erg schaarse en dus peperdure vrijkomende bouwmateriaal, een renovatie van het huis te betalen. Nog steeds is het gebouw omgeven door een gracht en is het terrein voorzien van boomgaarden. Het geheel is omgeven door een 20e-eeuwse muur. Ook hier treffen we veel stinsenflora aan." "De State is nu een museum." (bron: Aardrijkskundig Woordenboek van Van der Aa; Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland, 1979; Archief van J. Leemburg).
PLAATS: Jelsum
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {55682747-7359-4F26-B2B3-2E1A2C4CF1AD}
SHAPE_Length: 930.8287694300025
SHAPE_Area: 41871.775000093694
Polygon: [...]