ID: 341
OBJECTID: 341
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1294
UNI_NAAM: Bucama, Aytta
BUI_ID: 294
BUI_NAAM: AYTTA
STI_ID: 363
STI_NAAM: Bucama, Aytta
STI_PLAATS: Swichum
BP_ID: 5592
BP_NAAM: Aita (Sch. en E.)
SIF_ID: 25
SIF_NAAM: Aytta State
PNN_ID: 574
PNN_NAAM: Bucama of Aytta
OPM_NAAM: Boekama State (SIF).
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: Ja
OPM_BEBOUWING: Op de plaats van deze state bevindt zich nu een boerderij (SIF).
JR_NOOMEN: <1500
JR_SIF: <1500
OPM_JAAR: Aan het eind van de 18e eeuw gesloopt (SIF).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "De Bukama's komen in de 15de eeuw voor als aanzienlijke inwoners van Swichum; ook leverden ze verschillende geestelijken. Een erfdochter Bukama bracht het goed aan de familie Aytta, die eerder op Groot Hemriksend te Warga en daarvoor op Aytta te Roordahuizum haar belangrijkste woonplaats had. Zij bouwden er ook een fraaie stins, aldus de bronnen uit de familie Aytta. Ook toen rond 1500 een volgende generatie, die van Folkert Aytta zich als pachtboer tegen voordelige voorwaarden op de vruchtbaardere voormalige uithof Barrahuis onder Wirdum vestigde, bleef Aytta te Swichum eigendom. Omdat de positie van de familie hier het meest op die van een dorpshoofdeling had geleken, werd bij de verheffing in de adelstand de naam "Aytta van Swichum" een vaste combinatie." SIF: "De State komt voor het eerst in de 15e eeuw voor en heet oorspronkelijk Boekama State." "Rond 1500 woonde Bernardus Bucho van Aytta op Aytta State te Swichum. Op 19 april 1573 stierf Gerbrant van Aytta, rentmeester van Groningen en Groninger Ommelanden en van Drenthe, grietman van Wymbritseradeel. Hij woonde vrij zeker op de state en ligt in de kerk van Swichum begraven. Aytta State werd tot het einde van de 17e eeuw bewoond door de Aytta’s. Rond 1690 was Wiglius Ernestus van Aytta eigenaar en bewoner. Waarschijnlijk was hij de laatste van zijn geslacht, want daarna vererfde het goed op Wybrandus de Laignier die in 1698 als eigenaar wordt vermeld. In 1728 was de state eigendom van Ulbo Aylva van Burmania. In 1773 was de state in handen van de familie Van Cammingha, want in dat jaar verkocht "de heer Cammingha vele bomen van Ayttahuis". Het begin van het einde. Het huis is waarschijnlijk aan het eind van de 18e eeuw gesloopt. Volgens Van der Aa in 1794. Aytta State stond, zoals de meeste Friese states, op een omgracht terrein. In 1786 was de toegang tot het terrein via een dam met een hamei. Vrijwel zeker is deze dam aangelegd bij een modernisering waarbij de poort en de brug zijn verdwenen. Het huis bestond uit een rechthoekig bouwwerk van twee bouwlagen en een schilddak met hoekschoorstenen. Op de tekening van J. Gardenier Visscher uit 1786 is een gebouw te zien met een onregelmatige indeling. Het linker gedeelte heeft een onderkeldering met twee luiken aan de voorzijde en een deurnisje in de zijgevel. Boven de kelder zit een volledige verdieping met Engelse schuifvensters uit de achttiende eeuw in de voorgevel. Op de verdieping zijn aan beide zijden ramen aangebracht. Waarschijnlijk is dit deel van het huis de oorspronkelijke zaalstins. Het rechter gedeelte lijkt niet onderkelderd te zijn en heeft op de benedenverdieping vier kruisvensters van ongelijke breedte van een 16e eeuws model. De verdieping daarboven heeft vrij hoge ramen, waardoor een sterke indruk ontstaat dat dit gedeelte later tegen het rechter gedeelte aan gebouwd is. Door de grote dakkapel in het midden krijgt het huis toch een beetje symmetrie. Achter het huis zijn schuur- en stalachtige gebouwen aangebouwd. Op de tekening is al het beginnende verval te zien. De strook grond aan de voor- en zijkant van het huis is met hoog gras begroeid, terwijl daar oorspronkelijk bestrating zal zijn geweest en een lage kademuur die ondertussen zijn verdwenen. De deur in de zijgevel heeft door de hoogte vanaf de (drassige) grond zichtbaar geen functie meer. Ook lijken er in de zijkant gaten in het dak te zitten en het ooievaarsnest op de rechter schoorsteen duidt erop dat er in dat deel van de state al lang niet meer gestookt werd. Op het terrein tegenover de kerk staat tegenwoordig een kop-hals-romp boerderij die in 1847/1848 gebouwd is. De overwelfde kelder van de oude state zou bij de bouw gehandhaafd zijn. Op de luchtfoto kan men nog duidelijke de vroegere grachten herkennen." "Op de plaats van deze state bevindt zich nu een boerderij." (bron: J. Leemburg en Jaap Dijkstra; "Stinsen en States, adellijk wonen in Friesland" door Ronald Elward en Peter Karstkarel; "De Historie gaat door het eigen dorp" door A. Algra; Aarsdrijkskundig woordenboek van Van der Aa; Aantekeningen uit het archief van J. Leemburg; Aantekeingen van Jaap Dijkstra).
PLAATS: Swichum
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {21F6BFF5-4E3E-49F1-9446-237C7388BD0E}
SHAPE_Length: 612.4427537370364
SHAPE_Area: 21476.664179992338
Polygon: [...]