ID: 359
OBJECTID: 359
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1302
UNI_NAAM: Beslinga
BUI_ID: 302
BUI_NAAM: BESLINGA
STI_ID: 280
STI_NAAM: Beslinga
STI_PLAATS: Friens
BP_ID: 5845
BP_NAAM: Beslinga (Sch. en E.)
SIF_ID: 28
SIF_NAAM: Beslinga State
PNN_ID: 173
PNN_NAAM: Beslinga
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: TOP10NL 2008
OPM_BEBOUWING: Van het huis is niets meer terug te vinden (SIF).
JR_NOOMEN: <1410
JR_SIF: <1543
OPM_JAAR: In 1828 afgebroken en vervangen door een nieuw huis, dat in 1849 eveneens is afgebroken (SIF).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "De familie Utisma/Uthsma, die ook te Grouw voorkwam, lijkt ook in Friens goederen te hebben gehad. In 1410 hadden Wika Utisma en zijn broer Sicca, pastoor van Roordahuizum, een geschil ondermeer over Besselingha gud met Fedeka Elgherisma. Pas rond 1500 valt de geschiedenis van het goed weer verder te vervolgen; het was toen een boerderij. In de 16de eeuw bouwde de familie Van Sytzama hier een aanzienlijk adelshuis, waarin blijkens tekeningen waarschijnlijk geen resten van een middeleeuwse stins aanwezig waren." SIF: "De oorspronkelijke stins/boerderij werd in elk geval voor 1543 gebouwd." "Veel over deze State van voor 1580 weten we niet. Een zekere Andries Pytersz, koopman te Leeuwarden werd halverwege de 16e eeuw eigenaar van Beslinga State door een erfenis van zijn moeder Alyt Pyters. Zijn moeder had de State al voor 1543 verworven. Andries heeft nooit de naam Beslinga gebruikt. De State komt daarna al snel in andere handen, doordat zijn dochter Jets van Beslinga in 1573/4 met Douwe van Sytzama trouwt. Omdat hij een Friese edelman was en zij "maar" een koopmansdochter, nam zij de naam Beslinga aan, naar het huis dat zij van haar vader geërfd had en liet zich een familiewapen maken. Deze Friese edelman werd twee keer grietman van Idaarderadeel en stierf in 1607. Beslinga State is tot 1620 een grote boerderij met een langhuis (zaalstins?). In dat jaar wordt het geheel door Andries van Sytzama, de zoon van Douwe en Jets, afgebroken, om op dezelfde plaats een State te bouwen. Bij een State hoorde bijna altijd ook het zwanenrecht. Jacob Tjallings was in 1740 meier van de Beslinga State em had daarmee de zorg voor de zwanen in dat jachtgebied. Drie jonge zwanen waren afgedreven en Jacob dreef ze daarom terug naar de slotgracht van Beslinga. De familie Nijdam, eigenaar van de Douma- of Ludringastate onder Akkrum, betwistte Jacob het eigendom van de zwanen en spande een rechtszaak aan bij het Hof te Leeuwarden. De rechter stelde Jacob Tjallings in het gelijk. De grenzen van de zwanenjachten waren ook erg summier afgetekend. De State zal altijd in de familie Sytzama blijven. De laatste eigenaar is Maurits Pico Diederik Baron van Sytzama. In 1828 besluit hij de State af te breken, om te laten vervangen door een veel groter landhuis. Een twee keer zo diep huis dan het oude met een min of meer vierkante plattegrond. Deze baron is eerst grietman van Idaarderadeel, maar wordt in 1841 Gouverneur van de Koning in Friesland. Zijn zoon Eyzo de Wendt baron van Sytzama volgt hem dan op als grietman. In 1843 sterft zijn zoon plotseling als hij met zijn sjees op de Leeuwarder Nieuwestad rijdt en na de dood van Maurits Pico Diederik in 1848 komt de State leeg te zijn. Blijkbaar zijn er geen kopers voor te vinden en een jaar later wordt al besloten om de State af te breken. We krijgen een goed beeld van de State uit 1620 op een afbeelding van J. Stellingwerf uit 1723. We zien daarop een symmetrisch rechthoekig gebouw van 2 bouwlagen, voorzien van trapgevels, met daartussen een zadeldak. In het midden zien we een uitgebouwde traptop met een bekroning van een grote wapenhoudende leeuw. Hoewel het gebouw symmetrisch is, geldt dat voor de raamindeling niet. Het rechtergedeelte telt 4 kruisvensters, terwijl het linkergedeelte maar 3 vensters heeft. De State stond op een omgracht terrein, dat toegankelijk was via een poortgebouw met een trapgevel. Dit poortgebouw was voorzien van een steen met alliantiewapens en had gimmengaten (voor duiven). In 1828 werd de State vervangen door een groot buitenhuis. Dit huis bestond uit twee brede tegen elkaar aan gebouwde rechthoekige gebouwen. Beide waren voorzien van een schildkap met op de hoeken schoorstenen. Het geheel was vijf brede ramen breed en de ingang was te bereiken via een trapje met leuningen. Op het dak bevonden zich 2 dakkapellen. Ruim 20 jaar later werd dit huis al weer afgebroken." "Van het huis is niets meer terug te vinden." (bron: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992; de heer K. Pera; "Dit was Idaarderadeel", 1983).
PLAATS: Friens
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {ADA548DB-DCAD-42F0-BD9A-C5B3517D0213}
SHAPE_Length: 790.1026300433635
SHAPE_Area: 34378.86769491654
Polygon: [...]