ID: 368
OBJECTID: 368
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1315
UNI_NAAM: Gauma
BUI_ID: 315
BUI_NAAM: GAUMA
STI_ID: 458
STI_NAAM: Gauma
STI_PLAATS: Oldeboorn
BP_ID: 5975
BP_NAAM: Gauma (Sch. en E.)
PNN_ID: 438
PNN_NAAM: Gauma
NAUWKEURIGHEID: Zoekgebied
OPM_CONTOUR: De contour uit Boerderijplaatsen is op basis van de beschrijving van Noomen en de locatie uit Stinzen uitgebreid (kadastraal perceel 1832). Boerderijplaats gecombineerd met perceel 1832.
BUFFER: Boerderijplaats + Perceel 1832
BEBOUWING: TOP10NL 2008
JR_NOOMEN: <1528
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Gauma, of Gauwinge sate zoals het in 1528 heette, wordt opgenomen vanwege de ernaast gelegen stinswier. De Gauma's waren in de 15de en 16de eeuw aanzienlijke eigenerfden, die herhaaldelijk trouwden in vergelijkbare families op het grensvlak van adel en eigenerfden, zoals Minnema (Irnsum), Andringa, Heslinga (Poppingawier), Wiarda en Aytta. Als stamvader kan gelden Hans Hokez te Oldeboorn. Met zijn vrouw, een dochter van Watse Mynnaz of Mynnama te Irnsum, wordt hij in 1479 samen met andere erfgenamen van Watse genoemd in stukken van het klooster Haskerconvent. Een zoon van Watse werd toen in het klooster verzorgd; de erfgenamen - onder wie Hans Hokez - droegen een deel van hun erfenis in ruil daarvoor aan het klooster over. Hans' ene zoon, Douwe Hanses had in 1528 een geschil met de kerk van Oldeboorn over 18 pondemaat in Gauwinge sate aldaar. Van het grietenijgerecht krijgt hij aanvankelijk ongelijk; het beroep bij het Hof van Friesland wordt echter door hem gewonnen. Het nageslacht van Hans' andere zoon, Watthie Hanses, in 1511 eigenaar van land te Irnsum, noemde zich gedurende vele generaties Gauwema of Gauma. De exacte eigendomsgeschiedenis van Gauma state zelf is nog onbekend. In 1640 was Adrianus Slyp cum suis eigenaar, in 1700 Ael en Mecke Mercx (Gauma). Gauma ligt strategisch op goede grond: op de klei waar de weg over Haskerdijken en Lekkerterp de Boorn bereikte; vanaf de klei strekte bovendien een strook hooiland op de Voorste Langewarren het veen in. In 1664 vermeldt Schotanus Gauma als "edele state", waarschijnlijk niet omdat het als herenhuis bewoond werd, maar vanwege de herinnering aan het verleden die door de stinswier werd vastgehouden. Direct ten zuiden van Gauma sate wordt in 1718 de stinswier namelijk nog aangegeven; in 1788 noemde ook de Tegenwoordige Staat hem: "voorts liggen hier de oude staten Gauma en Douma, waarvan de Wieren nog overig zijn". In het begin van de 19de eeuw was de wier nog aanwezig: het dagboek van L.J. de Jong vermeldt op 10 juli 1853: "gister een koe gedood door de bliksem bij W.H. de Boer, sectie de Wieren onder ons dorp, wonende op Gauma state, waar voor 40 jaar of korter nog een wier was, doch minder hoog en uitgebreid dan Douma Wier. Beiden afgegraven."
PLAATS: Oldeboorn
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {C1A5FA55-D80E-497F-905D-560A08C8294E}
SHAPE_Length: 587.1643043404291
SHAPE_Area: 15891.361935025789
Polygon: [...]