ID: 383
OBJECTID: 383
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1142
UNI_NAAM: Botnia of Buttema, met wier
BUI_ID: 142
BUI_NAAM: BOTNIA
STI_ID: 74
STI_NAAM: Botnia of Buttema, met wier
STI_PLAATS: Dantumawoude
BP_ID: 6493
BP_NAAM: Botnia (Sch. en E.)
SIF_ID: 32
SIF_NAAM: Botnia State
PNN_ID: 93
PNN_NAAM: Botnia of Buttema, met wier
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: TOP10NL 2008
OPM_BEBOUWING: Van de State is niets meer terug te vinden (SIF).
JR_NOOMEN: <1477
JR_SIF: <1543
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Als familienaam kwam Bottama in 1431 voor; als Buttema huus en Bottema werd het goed respectievelijk in 1477 en 1543 genoemd. In 1622 en later heette het Botnia. Bij Botnia wordt in 1640 een stinswier genoemd, zodat op Botnia hoogstwaarchijnlijk al vroeg een stins stond. Tegelijk wijzen de ligging en de eigendomsverhoudingen op een nauwe band met het aangrenzende Onnemahuis." "In 1505 woonden Worp Donia alias Ytsma en zijn zoon Douwe Donia beiden als edellieden te Dantumawoude. Worp op het van zijn eerste vrouw afkomstige Donia en Douwe op Bottema, afkomstig van Worps tweede vrouw Frau Gatzesdr Juwsma. Bottema, dat in 1511 niet met name genoemd wordt, was toen 70 pondemaat fennen, 12 pondemaat bouwland en 12 pondemaat hooiland groot." "In 1543 wordt vermeld dat de pastoor uit Bottema een jaarlijks rente van een goudgulden kreeg." "In 1622 verkocht Popck Itsma's kleindochter Atke van Schonenburch de herlycke saete ende state landts Bottnia genaempt ... metten visschernye, swanejacht, ... twie hoven, huysinge, hecken, heckstokken, den poorte, graft, cingel ende horneleger aan Abbe Freercks (Gabbema) en zijn vrouw en twee andere echtparen." "Evenmin als Donia valt Botnia eenvoudig te localiseren door middel van de floreenadministratie. Schotanus geeft in 1718 de ligging echter aan: direct ten westen van Donia. Zoals gezegd, was Botnia oorspronkelijk waarschijnlijk een afsplitsing van Onnema. Dan betreft het de ontginnings-en eigendomsgeschiedenis. Wat betreft de bewoning en de verdedigbaarheid was Botnia echter al vroeg een zelfstandig huis naast Onnema en Donia. Dat blijkt uit de aanwezigheid van een stinswier, waarschijnlijk dicht bij Botnia. De stinswier wordt genoemd in het stemcohier. In 1640 rustten op Botnia namelijk twee stemmen: SC9 op de zathe en SC10 op 't corpus aen de wier ... daer af de landen samen met de sate werden gebruikt." SIF: "De State komt voor het eerst in 1543 voor." "In 1431 komen we een Juw Bottema tegen, die grietman van Dantumadeel is. Of hij iets met Botnia-state te maken heeft gehad is onduidelijk. Pas in 1543 wordt Bottema vermeld in het Beneficiaalboek. In 1621 kopen Abbe Frericksz (Gabbema), dr. Theodorus Marssum en dr. Matthias van Vierssen en hun vrouwen de state 'Bottnia' met wat er bij behoorde zoals 'visscherye, swannejacht, den poort, graft ende cingell en twee hovingen' van Atcke van Schonenburgh en haar twee kinderen. Waarschijnlijk was de State eigendom van Worp (Ydtsma) van Donia en vererfde de State op zijn kleindochter Atcke van Schonenburg, die getrouwd was met Carel van Esserden. Matthias van Viersen doet in 1630 zijn derde deel in de state over aan zijn mede-eigenaren. De andere twee eigenaren verkopen de state vervolgens aan dr. Tiete van Galema: de state was toen 127 pondemaat groot en bewoond door Foecke Rinnertsz. Deze blijkt volgens het Stemkohier in 1640 eigenaar te zijn van twee stemmende hornleggers, waarvan een wordt aangeduid als "'t corpus aan de wier". Dit zal het door Schotanus getekende wier zijn ten oosten van Donia. Een dochter van Foecke Rinnertsz verkocht in 1654 Botnia met onder andere de gracht, de 'cingel' en het 'old en jong hoff' aan dr. Hans van Wijkel te Leeuwarden. In 1698 is Tjaerd van Aylva eigenaar en Godefidus Scheltinga's weduwe de bewoonster volgens het Stemkohier. Zij had in 1694 de Donia State verkocht en vervolgens haar intrek op Botnia genomen, dat kleiner was. Samenvattend lijkt het gewettigd aan te nemen dat Botnia een afsplitsing geweest is van Donia State en dat mogelijk zelfs beide huizen aan de (zuidelijke) weg door de wouddorpen zijn voortgekomen uit het oorspronkelijke Oenema-goed dat noordelijk van die weg gelegen was. Aan de hand van het Atlas van Schotanus weten we dat Botnia State ten westen van Doniastate stond. Het wordt door hem aangegeven als gewezen adellijke state met boerenhuizing." "Van de State is niets meer terug te vinden." (bron: Herma M. van den Berg, De Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Noordelijk Oostergo, Dantumadeel, 1984, 254 blz.).
PLAATS: Dantumawoude
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {F4761816-48BC-4746-AA8B-609CFBB87328}
SHAPE_Length: 507.9525538746068
SHAPE_Area: 15203.955000018776
Polygon: [...]