ID: 40
OBJECTID: 40
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1073
UNI_NAAM: Groot Dotinga
BUI_ID: 73
BUI_NAAM: KLEIN DOTINGA
STI_ID: 402
STI_NAAM: Groot Dotinga
STI_PLAATS: Marssum
BP_ID: 512
BP_NAAM: Kl. Dotinga (Sch. en E.)
SIF_ID: 69
SIF_NAAM: Dotinga State (Marssum)
PNN_ID: 373
PNN_NAAM: Groot Dotinga
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
OPM_CONTOUR: In "Stinzen" is naast Dotinga 'Klein of Lutcke Dotinga (Marssum FC41, SC10)' opgenomen. Deze state lag een stuk noordelijker. "Dotinga, ter onderscheiding van Klein of Lutcke Dotinga ook Groot Dotinga genoemd." Zie ook de opmerkingen uit SIF: 'Groot-Dotinga (door sommige schrijvers ook (foutief) als Klein-Dotinga vermeld, ter onderscheid van Dotinga State/Groot-Dotinga onder Dronrijp)'.
BEBOUWING: TOP10NL 2008
JR_NOOMEN: <1501
JR_SIF: 1400
OPM_JAAR: Afgebroken in 1517, daarna herbouwd (SIF). Een plattegrond van het dorp van rond 1750 laat een kop-hals-rompboerderij binnen een gracht zien. De kadasterkaart van 1832 vertoont de gracht niet meer (Noomen).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Dotinga hield al in het begin van de 16de eeuw op een adellijk huis te zijn. In mannelijke lijn stierf de gelijknamige familie toen uit. De beide goederen Dotinga bleven echter lang eigendom van afstammelingen in vrouwelijke lijn: Groot Dotinga van de hoofdelingen Minnema en Cammingha,Klein Dotinga van de eigenerfden Van Baerdt. Een stinswier herinnerde in 1718 nog aan de voormalige stins." "De eerste vermelding van Dotinga is uit 1501. Dan worden drie pondematen buta dyxstal naest Doytsama graet stuck genoemd; de ligging wordt verduidelijkt met wordt nu Dothingha genoemt.De gelijknamige familie wordt veel eerder genoemd." "In 1529 liet een kleinzoon van Ymck en Sipcke, Frans Fransz Minnema, vanwege Dotinga Staete te Marssum de jacht en het houden van zwanen in het zuidelijke deel van het Marssumer dorpsgebied, bij Deynummer zylroed en Ritzema zylroed, registreren." "Dotinga, ter onderscheiding van Klein of Lutcke Dotinga ook Groot Dotinga genoemd, bleef nog geruime tijd in bezit van adellijke afstammelingen van de Dotinga's." "In 1622 werd Dotinga nog als adellijk huis aangegeven. In 1718 werd het als gewone boerderij ingetekend, gelegen op een ruim erf binnen singels. Ten noorden van de boerderij lag een stinswier. Een plattegrond van het dorp van rond 1750 laat een kop-hals-rompboerderij binnen een gracht zien. De kadasterkaart van 1832 vertoont de gracht niet meer." SIF: "Dotinga State bestond al in het begin van de 15e eeuw." "Maar tussen 1515 en 1524 speelde zich hier nogal wat af. Dat ondervond ook Fedde Dotinga, de bewoner der stins. Deze behoorde tot de weerspannige onderdanen, wier huizen en stinzen door Karel V de 12de Februari 1517 verbeurd verklaard werden om afgebroken te worden ten behoeve der versterking van Leeuwarden. Zodoende viel Groot-Dotinga, doch het is weer opgestaan, zij het dan ook in heel andere vorm. Wanneer dat plaats had weten we niet, doch de vele “âlde Friezen” (kloostermoppen) welke nu nog aan de “foarein” gevonden worden, wijzen er op, dat ze van de voormalige stins afkomstig zijn. De schuur is ongetwijfeld van veel jongere datum (op een steen in de muur zagen we het jaartal 1789), terwijl de stalling in de jongere tijd de gebruikelijke modernisering heeft ondergaan. Van eventuele oude kelders, zoals wij die bij de oude burchten gewoon waren, hebben we hier geen spoor kunnen ontdekken.” Op de plek van de stins is inderdaad een nieuw huis gebouwd, want in 1543 woont hier Anle Abbesz. Dotinga en later zijn dochter Ymck van Dotinga die getrouwd is met Wopcke Pieters Popta. In 1640 is de state volgens het stemkohier van dat jaar eigendom van Watze van Camminga en in gebruik bij Olphert Gatzes. Tegen het eind van de 17e eeuw is de state/boerderij eigendom van Wilco Holdinga baron thoe Schwartzenberg en Hohenlandsberg. Zij bestond toen uit “huizinge, schuur, hooiberg, bomen en plantagie” en 80 pondemaat land. Die liet dit bezit in 1691 veilen en de laatste bieder “bij het uytgaen van de keerse” was de heer B. Jelmers te Beetgum. Helaas voor hem maakte advocaat dr. Hendricus Popta, eigenaar van het Popta Slot, als naastligger gebruik van zijn “recht van niaer” en werd die bezitter van Groot-Dotinga voor het door Jelmers uitgebrachte bod van 67 goudgulden en 7 stuivers per pondemaat. Blijkbaar was het Popta-stichting een goede landheer, want na Wijbe Hilbrands die er woonde van 1712 tot 1743 kwam Auke Doekles Tolsma en diens nakomelingen bleven er gevestigd tot 1916… bijna 2 eeuwen! Dotinga State / Groot-Dotinga te Marssum wordt door sommige schrijvers ook wel als Klein-Dotinga vermeld, ter onderscheid van Dotinga State / Groot-Dotinga onder Dronrijp. Dit is echter fout. Klein-Dotinga was een boerderij, op de kaart van Schotanus en Halma (rond 1700) vermeld als “Lutcke Dotinga”. Deze boerderij stond veel dichter bij het dorp, ten oosten van de oude zeedijk, dus op het nieuwland, schuin tegenover Heringa State / Popta-slot. Mogelijk is deze boederij gesticht door Oefcke Dottyngha toen die rond 1470 “greetman” was over dit deel van het Marssumer grondgebied."
PLAATS: Marssum
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {CFE51F6B-3B83-407A-B730-D56B1BF94A1D}
SHAPE_Length: 462.1748891691713
SHAPE_Area: 12378.205344971717
Polygon: [...]