ID: 419
OBJECTID: 419
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1158
UNI_NAAM: Heemstra huis, de Klinze, Aysma of Sminia
BUI_ID: 158
BUI_NAAM: DE KLINZE
STI_ID: 446
STI_NAAM: Heemstra huis, de Klinze, Aysma of Sminia
STI_PLAATS: Oudkerk
BP_ID: 7362
BP_NAAM: Aysma nu Sminia (Sch.) / De Klinze (E.)
SIF_ID: 178
SIF_NAAM: De Klinze
PNN_ID: 477
PNN_NAAM: Heemstra huis, de Klinze, Aysma of Sminia
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: Ja
OPM_BEBOUWING: De Klinze is nu een hotel-restaurant, waar men eventueel ook kan trouwen (SIF).
JR_NOOMEN: <1493
JR_SIF: <1567
OPM_JAAR: Afgebroken in 1670, Aysmastate gebouwd (SIF, Noomen).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Van de Klinze is geen stins-achtig gebouw bekend. Toch verdient dit goed hier vermelding. De eigendomsgeschiedenis reikt namelijk terug tot een 15de-eeuws hoofdelingenhuis. Feye Heemstra woonde in 1493 als hoofdeling al te Oudkerk." "In 1640 waren leden van de families Aernsma, Walta en Van Loo eigenaars van de Klinze, stemmende sate SC11; in 1645 woonden Sybrandt van Walta en Franscke van Doyem er. In 1667 worden jonker Hessel van Aysma en Hester van Loo als eigenaars en bewoners van de Clinse. Hij was verwant met de Walta's en Aernsma's, zij was een dochter van Albert van Loo, medeëigenaar in 1640. Rond 1670 lieten zij een nieuw huis op de Klinze bouwen; bij een tichelaar in Berlikum kochten ze steen tot opbouwinge van onze huysinge ende schuire tot Oltkerck. Naar hen werd de Klinze ook wel Aysma genoemd. In 1681 waren ze door schulden gedwongen de state aan Hobbe Baerdt van Sminia, raadsheer in het Hof van Friesland, te verkopen. Tot 1966 bleef het goed eigendom van de familie Van Sminia.' SIF: "De oudste vermelding dateert van 1567." "In 1567 bewoonden Johannes van Heemstra en zijn vrouw Jantien Hendriksdr. het huis "oppe Clincke" te Oudkerk, ook wel "de Klinze" genoemd." "Tussen 1680 en 1687 werd het oude "oppe Clincke" afgebroken en op dezelfde plaats verrees Aysma State in opdracht van Hessel van Aysma." "In 1687 verkocht hij de state aan Jhr. Hobbe Baerdt van Sminia (geboren 1655). (…) Vermoedelijk heeft jonker Hobbe de state omgedoopt tot "De Klinze" naar het eerdere "oppe Clincke"." "Een tekening van Stellingwerf uit 1723 geeft het pand nog in zijn 17e-eeuwse toestand weer: Het pand bestaat dan uit twee woonlagen en wordt gedekt door een hoog dak. De middenpartij, die drie vensters breed is, is van een extra verdieping voorzien en wordt afgedekt door een fronton. Boven het dak steekt een toren uit, die vermoedelijk aan de achterzijde van het huis is aangebouwd. De vensters zijn nog van kruiskozijnen voorzien, terwijl een van de kamers behangen was met goudleer. Een prent uit 1856 Iaat zien dat er intussen vele moderniseringen hebben plaatsgevonden. Zo is er een rijke laat 18e-eeuwse kroonlijst aangebracht, en zijn de vensters van kleine ruitjes voorzien, behoudens de vensters van de linker kamer op de begane grond. Deze zijn van de z.g. empirevensters voorzien terwijl ook de entree een 19e-eeuws karakter heeft gekregen. Opmerkelijk is deze asymmetrie, wellicht omdat het pand niet van de weg af is te zien. Omstreeks 1877 werd de Klinze verbouwd en vergroot. Ook in 1898 heeft er een verbouwing plaatsgevonden. In deze periode kreeg het pand een totaal 19e eeuws karakter: de muren werden gepleisterd, de vensters werden van grote ruiten voorzien, het dak werd verlaagd, het fronton op de verhoogde middenpartij werd vervangen door een lijst. Bij een verbouwing in 1966 heeft men getracht iets van de 18e-eeuwse architectuur te herstellen. Het verlaagde dak werd gehandhaafd, de extra verdieping op de middenpartij verdween. Direct op de kroonlijst werd een fronton geplaatst. De vensters werden van quasi 18e-eeuwse indeling voorzien. Ook inwendig is weinig meer van het oorspronkelijke gebouw herkenbaar. De tuin is in 1822 aangelegd, waarschijnlijk naar ontwerp van de tuinarchitect Lucas Pieter Roodbaard, in landschapsstijl. Vooral de ligging aan het eind van de majestueuze oprijlaan geflankeerd door bomen geeft het pand een statig karakter." "De Klinze is nu een hotel-restaurant, waar men eventueel ook kan trouwen." (bron: "Aardrijkskundig Woordenboek" van Van der Aa; R.J. Wielinga, Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland, 1979; Jan van der Zwaag; "De Klinze te Oudkerk" van M.J. van Heemstra; Atlas van Friesland van Schotanus (1718); "Lân, folk en pleats" door H. de Haan, serie artikelen in Fries Landbouwblad; Diverse artikelen Leeuwarder Courant; Aantekeningen uit archief J. Leemburg).
PLAATS: Oudkerk
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {DE2EEB25-B71C-4E6B-A2BF-F1644552B2AB}
SHAPE_Length: 2407.7567688919894
SHAPE_Area: 81607.05250064167
Polygon: [...]