ID: 422
OBJECTID: 422
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1156
UNI_NAAM: Heemstra
BUI_ID: 156
BUI_NAAM: HEEMSTRA
STI_ID: 442
STI_NAAM: Heemstra
STI_PLAATS: Oenkerk
BP_ID: 7407
BP_NAAM: Heemstra (Sch. en E.)
SIF_ID: 127
SIF_NAAM: Heemstra State
PNN_ID: 434
PNN_NAAM: Heemstra
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: Ja
OPM_BEBOUWING: Op de plaats van de State bevindt zich nu een bejaardentehuis. Alleen het tuinhuis en het park zijn nog overblijfselen van het adellijke landgoed (SIF).
JR_NOOMEN: <1511
JR_SIF: 1500
OPM_JAAR: In 1972 afgebroken (SIF).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Take Heemstra alias Obbema, wiens schoonvader Feye Heemstra in 1491 in Oudkerk woonde, bezat in 1511 in Oenkerk verschillende goederen, waarschijnlijk afkomstig uit Heemstra-bezit. Een deel van dit goed gebruikte hij zelf. Samen met de pastoor oefende hij bovendien visrecht uit: gezamenlijk hadden ze een teenghia. De eigendomsgeschiedenis van Heemstra in Oenkerk is uitermate overzichtelijk: tot het einde van de 19de eeuw vererfde de state steeds binnen de familie. Stellingwerf tekende de stins in 1721 als een eenvoudig gebouw van twee bouwlagen met een trapgevel, waarschijnlijk uit de late 16de eeuw. Er waren smalle vensters met luiken en glas-in-lood ramen. Aan beide kanten van het gebouw was haaks een vleugel van één bouwlaag aangebouwd. Een eenvoudig hek op een brug gaf toegang tot het omggrachte terrein." SIF: "De State wordt voor het eerst aan het begin van de 16e eeuw genoemd." "Aan het begin van de 16e eeuw worden als eigenaars en bewoners van de State Feye en Taecke Obbema genoemd, die ook wel onder de naam Heemstra vermeld worden. Vanaf die tijd is de State bijna 400 jaar in bezit gebleven van deze familie. In de tweede helft van de 19e eeuw werd het te duur om het landgoed te kunnen onderhouden en ging de familie elders wonen. De belangrijkste oorzaak hiervan was het teruglopen van de inkomsten uit de landerijen. Rond 1878 ontstond er zelfs een landbouwcrisis en werd de State te huur aangeboden. Weer later besloot de familie de State te verkopen en kwam deze in bezit van Theo van Welderen baron Rengers. Deze baron woonde oorspronkelijk op Stania State en verhuisde in 1895 naar de Heemstra State, terwijl zijn zus Clara op Stania State ging wonen. Na 1932 werd Heemstra State in gebruik genomen als rusthuis. Het einde van de State kwam, toen in 1972 besloten werd om te State af te breken en er een nieuw bejaardentehuis voor in de plaats gezet. Dit nieuwe bejaardentehuis werd toen Nieuw Heemstra State genoemd. Het uit 1972 daterende gebouw werd in 2002 al weer afgebroken en vervangen door de nieuwe Van Welderen State. Van de State is een tekening bewaard gebleven uit 1721 van de hand van Jacob Stellingwerf. Op deze afbeelding zien we een vrij eenvoudig huis. Het omgrachte terrein waar de State op stond was alleen toegankelijk via een eenvoudige brug met hek. Het huis bestond uit een hoofdgebouw van twee bouwlagen en twee haaks hierop gebouwde vleugels van één bouwlaag met tuitgevels. Alle gevels bezitten smalle vensters of kruisvensters met luiken beneden en glas-in-lood ramen boven. Als we naar de bouwstijl van het huis kijken, dan kunnen we aannemen dat de State rond 1600 gebouwd is. Er is nog een tweede tekening bewaard gebleven uit 1856. Deze afbeelding is van een onbekende kunstenaar en we zien hierop een volledig ander Heemstra State. Het is nu een eenvoudig buiten met een bijna vierkante plattegrond; de vleugels zijn voorzien van schilddaken en op de hoeken zijn schoorstenen aangebracht. De ingang bevindt zich midden in de voorgevel; de gevel is hier uitgebouwd en voorzien van een kroonlijst. Links en rechts van de dubbele deuren zijn twee zesruitsvensters aangebracht. Verder zien we op deze afbeelding dat er aan de noordzijde van de State een dienstgebouwtje met zadeldak is gebouwd, terwijl aan de andere zijde zich een laag hok bevindt. Het bijschrift bij de tekening meldt, dat de State toen bewoond werd door freule L.C. van Heemstra." "Op de plaats van de State bevindt zich nu een bejaardentehuis. Alleen het tuinhuis en het park zijn nog overblijfselen van het adellijke landgoed." (bron: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992; Aantekeningen van J. van der Zwaag).
PLAATS: Oenkerk
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {F1F46847-A90C-49C1-BAA2-D0012465C7B1}
SHAPE_Length: 1225.5350304067301
SHAPE_Area: 55792.90500068169
Polygon: [...]