ID: 428
OBJECTID: 428
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1191
UNI_NAAM: HOOGHUIS
BUI_ID: 191
BUI_NAAM: HOOGHUIS
BP_ID: 7477
BP_NAAM: Hoge Huys (Sch. en E.)
SIF_ID: 151
SIF_NAAM: Het Hooghuis
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: TOP10NL 2008
OPM_BEBOUWING: Van het huis is niets meer terug te vinden (SIF).
JR_SIF: <1640
OPM_JAAR: Het buiten is in 1771 gesloopt (SIF).
OPM_ALGEMEEN: SIF: "Het huis werd voor 1640 gebouwd." "Het Hooghuis werd waarschijnlijk als jachthuis gesticht door stadhouder Hendrik Casimir I van Nassau-Dietz. Daarna bewoonde Menno van Coehoorn, die een bekende vestingbouwer was, het huis samen met zijn ouders, maar in 1686 werd het weer in gebruik genomen door stadhouder Hendrik Casimir II. Door de tuinarchitect Jacob Roman (1640-1716) werd de tuin veranderd in een tuin in Franse stijl. Hendrik Casimir's weduwe, Henriëtte Amalia van Anhalt-Dessau, verkocht het buiten in 1706 aan Frans Menno van Eminga. Vijftien jaar later, in 1721, wordt het huis gekocht dooe Hector Willem van Glinstra. Hij was grietman van Tietjerksteradeel en maakte van het huis een lusthof. Vervolgens komt het Hooghuis door erfenis in de tweede helft van de achttiende eeuw in het bezit van Hobbe Baerdt van Sminia, die het huis in l771 laat afbreken. Tegen het einde van de 17e eeuw wordt er een inventaris opgesteld van het huis. In de beschrijving wordt o.a. gesproken over: "een behangsel van bruine chamoi met groene en witte banden en twee arm- en tien leunstoelen van notehout in de grote zaal en in de zijkamer groen goudleerbehang en een klein ledikantje van sits, groene franje van zijde en gedoubleerd met groene armozijn". Verder "een spiegel met een lijst van schildpad, een notenschrijftafel bekleed met groen fluweel en natuurlijk een overvloed aan servies- en kopergoed". Vermeldenswaardig is verder dat in het Stadhouderlijk Hof de familie Van Nassau-Dietz een houten model van het Hooghuis hadden staan! Uit het midden van de negentiende eeuw is een litho bewaard gebleven, die gebaseerd meot zijn op een oudere afbeelding, omdat het buiten al in 1771 gesloopt is. Het Hooghuis doet niet zo hoog aan, als de naam zou doen vermoeden. Het buiten bestaat uit drie achter elkaar gelegen dwarsgeplaatste vleugels, waarvan het voorste een schildkap heeft en de andere zadeldaken tussen topgevels. De voorste vleugel met een representatief karakter bestond uit een bel-etage op een souterrain en waren de vensters voorzien van kruiskozijnen met luiken. Deze stamden waarschijnlijk nog uit de eerste helft van de zeventiende eeuw. De ingang van het huis kon bereikt worden via een trap, maar voor een stadhouderlijk buiten ziet het er eenvoudig uit. Het ongeveer een halve eeuw later gebouwde Oranjewoud straalde een hele andere allure uit. Het contrast is stellig kenmerkend voor de gezagspositie die de Nassau's geleidelijk verwierven." "Van het huis is niets meer terug te vinden." (bron: Stinsen en States, adellijk wonen in Friesland, 1992).
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {F4B649CB-2DCF-48F5-A8E7-B8A73C4CCB4A}
SHAPE_Length: 647.8678247851857
SHAPE_Area: 23583.214999974556
Polygon: [...]