ID: 448
OBJECTID: 448
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1166
UNI_NAAM: VIJVERSBURG
BUI_ID: 166
BUI_NAAM: VIJVERSBURG
BP_ID: 8053
BP_NAAM: Vijversburg (E.)
SIF_ID: 299
SIF_NAAM: Vijversburg
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: Ja
OPM_BEBOUWING: Op het terrein staan 20 woningen, die al sinds 1894 in gebruik zijn als bejaardenwoningen (SIF).
JR_SIF: 1700
OPM_ALGEMEEN: SIF: "Het huis werd eind 17e of begin 18e eeuw gebouwd." "Op het landgoed Toutenburg waarop de buitenplaats Toutenburg stond werd aan het eind van de 17e of begin 18e eeuw een tweede huis gebouwd, dat Vijversburg werd genoemd. Uit 1721 en 1722 dateren twee tekeningen, de ene met Vijversburg en de andere met "’t slot Toutenburg". Meer licht op de geschiedenis van het huis krijgen we pas als het op 1 november 1799 door Age Binses Looxma gekocht wordt voor 3.000 goudguldens. In 1828 trouwt zijn dochter Baudina met de medicus en filantroop dr. Nicolaas Ypey. Dit echtpaar kwam na het overlijden van haar vader in 1843 op Vijversburg wonen. In 1844 lieten zij het oude huis ingrijpend verbouwen. Een gevelsteen in de gevel van het huis herinnert hier aan. Op deze gevelsteen staat de volgende tekst: 'Op den 24 July 1844 is aan de verbouwing van dit Huis de eerste steen gelegd door Age Looxma Ypey, oud 10 jaar'. Waarschijnlijk gaf dr. Nicolaas Ypey tegelijkertijd tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard opdracht de tuin te herscheppen naar de mode van die tijd. In het Fries Museum is nog een ontwepschets van Roodbaard waarop een deel van de voortuin is afgebeeld. Op die ontwerpschets zijn met heel dunne lijntjes nog een rechthoekige vijver en een rechte gracht aangegeven. Zonder twijfel een aanduiding van de oude situatie, waaruit we kunnen afleiden dat Vijversburg tot die tijd een formele tuin had. Het godinnebeeld in de voortuin is 18e eeuws en is waarschijnlijk een overblijfsel van de oude formele tuin. Om de werkgelegenheid in de omgeving op te krikken liet hij o.a. de Bergumer heide ontginnen. Ook liet hij de poelen rond Vijversburg droogleggen en er boerderijen bouwen als werkverschaffingsproject. Deze dr. Nicolaas Ypey koopt vervolgens in 1855 de buitenplaats Toutenburg, om dat huis af te laten breken. Hun zoon Age Looxma Ypey was een kunstliefhebber en verzamelaar. Hij bracht grote collecties munten en porselein bijeen, die hij later samen met een legaat van 50.000 gulden aan het Fries Museum naliet. Age was ongeneeslijk ziek en toen zijn moeder in 1890 op 84-jarige leeftijd stierf, trof hij testamentaire beschikkingen, waaran o.a. de ‘Stichting op Toutenburg’ te danken is. Op de plaats waar Toutenburg heeft gestaan werd een gasthuis gebouwd naar een ontwerp van de Leeuwarder architect H.H. Kramer, dat de oude naam Toutenburg nog steeds draagt. Age overleed op 8 augustus 1892 in de ouderdom van 59 jaar. In 1892 komt Vijversburg aan de Stichting op Toutenburg, die het 2 jaar later laat verbouwen. In het begin van de 20e eeuw werd het huis (gedeeltelijk) bewoond door de beheerder van het landgoed, de heer Teunissen. Rond 1964 kwam Hector Baerdt van Sminia (zie ook De Klinze te Oudkerk), getrouwd met Taetske Hempenius, op Vijversburg wonen. Hector was regent van de Stichting Op Toutenburg. Hij was tevens voorzitter van het Fries Paarden Stamboek en een vermaard paardenkenner. In laatste decennia van de 20e eeuw werd Vijversburg verhuurd als vakantieverblijf aan de International Police Association. De theekoepel wordt veel gebruikt door beeldend kunstenaars. Het is een eenvoudig gepleisterd buitenhuis in een prachtig park aangelegd in landschapsstijl. Oorspronkelijk zullen de gevels van empire-vensters voorzien geweest zijn. Deze zijn wellicht in 1894 door de huidige T-ramen vervangen. Het park bezit grotten, een orangerie, een faisanterie en een kluizenaarswoning."
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {9F0A7864-AF5F-461A-8B7B-663A3A635D94}
SHAPE_Length: 1123.6619797033204
SHAPE_Area: 68820.87193756207
Polygon: [...]