CHK2 (OGCFeatureServer)
ID: 499
OBJECTID: 499
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1338
UNI_NAAM: HARINXMA
BUI_ID: 338
BUI_NAAM: HARINXMA
SIF_ID: 123
SIF_NAAM: Harinxmastins
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
OPM_CONTOUR: Contour ingetekend op basis beschrijving SIF en Top10NL.
OPM_BEBOUWING: Van de Stins is niets meer terug te vinden (SIF)
JR_SIF: <1300
OPM_JAAR: In 1560 is de stins al verdwenen (SIF).
OPM_ALGEMEEN: SIF: "Het gebouw werd mogelijk in de 13e eeuw gebouwd."
"De stad Sloten ontstond langs de handelsweg van Bentheim naar Stavoren in de dertiende eeuw. Waar deze weg gekruist werd door een andere belangrijke weg, was een versterkt huis gebouwd, dat deze kruising beheerste. Dit huis werd waarschijnlijk door de Harinxma's of een voorvader van hen gebouwd.
In de vijftiende eeuw wordt de Stins in ieder geval bewoond door afstammelingen van Haring Donia (circa 1400), die zich Haringsma en later Harinxma noemden.
In het midden van de vijftiende eeuw woonde Watze Bockes Haringsma in het huis. Een afstammeling van hem, Homme Harinxma, die getrouwd was met Doedt van Mockema, is waarschijnlijk de laatste bewoner geweest. Zij wonen namelijk later in de Sjuxmastate te Waaxens. De afstammelingen van Homme en Doedt gingen zich Van Harinxma thoe Slooten noemen.
Omstreeks 1560 wordt de eerste kaart van de kleine stad Sloten gemaakt, maar het versterkte huis is dan al verdwenen. De Stins moet in elk geval een hoog of breed stenen bouwwerk geweest zijn.
Wellicht heeft het huis dienst gedaan als tolhuis: als controlepunt voor het betalen van de passagegelden. Het is echter ook mogelijk dat er bij het kruispunt van weg en gracht, bij de brug, een afzonderlijk tolhuis heeft gestaan.
Tijdens verschillende belegeringen van Sloten, wat regelmatig voorkwam omdat Sloten een strategische nederzetting was, had de stins voldoende bescherming geboden. Maar bij een beleg in 1523 werd het gedeeltelijk gesloopt en in 1531 op last van Karel V geheel ontmanteld. Om de plek waar de Van Harinxmastins gestaan had kwam een grote dwinger (bastion) als onderdeel van de vesting Sloten. Deze werd toen Harinxmaschans genoemd."
"Van de Stins is niets meer terug te vinden."
(bron: Stinsen en States, adellijk wonen in Friesland, 1992)
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Buitenplaats
GLOBALID: {F2FF1971-907A-4F58-B8D4-A51444797F25}
SHAPE_Length: 114.99425293640765
SHAPE_Area: 913.9655685074936
Polygon: [...]