ID: 518
OBJECTID: 518
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 2344
UNI_NAAM: Keimpema stins
BUI_ID: 0
STI_ID: 344
STI_NAAM: Keimpema stins
STI_PLAATS: Leeuwarden
SIF_ID: 176
SIF_NAAM: Keimpema Stins
PNN_ID: 317
PNN_NAAM: Kempema stins
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
OPM_CONTOUR: Volgens de kadastrale atlas van Leeuwarden was het huis in 1832 eigendom van Anna Maria Mecima te Harlingen (SIF). Contour ingetekend op basis kaart 1832.
BEBOUWING: Ja
OPM_BEBOUWING: Het huis wordt particulier bewoond (SIF).
JR_NOOMEN: <1400
JR_SIF: <1400
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Uit de 14de eeuw dateert het pastoorshuis van de kerk van Nijehove. Het is een eenvoudig huis boven een bovengrondse overwelfde kelder, die vanuit het huis niet toegankelijk was. De verhoogd liggende ingang van het woonvertrek zal oorspronkelijk via een ladder of een trap toegankelijk zijn geweest. Terecht benadrukte Jager dat dit stenen huis niet als echte stins kan gelden. Hij veronderstelde evenwel ten onrechte dat de naam Kempema- of Keimpema-huis door Eekhoff werd geintroduceerd en dat het in eerdere bronnen niet als stins werd aangeduid. Suffridus Petrus had het in 1593 echter al over "de Kempemastins, een hoekhuis, dat tegenover zich het (Witte) Nonnenconvent heeft en aan de noordzijde het kerkhof van Sinte Marie in Nijehove". In 1487 zou Peter Auckema hier door de Schieringers zijn doodgeslagen; als schooljongen werden Suffridus nog de bloedvlekken getoond. In zijn jeugd werd het gebouw namelijk als school gebruikt." SIF: "Deze stadsstins is in het begin van de 14e eeuw gebouwd." "De Keimpemastins is het oudste huis van Leeuwarden. Het werd waarschijnlijk gebouwd door een lid uit de familie Keimpema, een adellijk geslacht, dat al in het begin van de 14e eeuw voorkomt in Leeuwarden. De oudst bekende persoon uit deze familie is Worp Keimpema (ca 1485), die waarschijnlijk niet in het huis gewoond heeft, omdat het huis toen al als pastorie in gebruik was. Oorspronkelijk was de stins een van kloostermoppen opgebouwd dwarshuis (nok evenwijdig aan de straat) zonder verdieping en met een overwelfde kelder. Het huis werd al vroeg in de 15e eeuw de pastorie van de parochiekerk van Nijehove toegewijd aan Maria en werd daarom ook wel Lieve Vrouwe kerk genoemd. In haar beste dagen waren er twee geestelijken aan deze kerk verbonden. In 1580 ging Leeuwarden over op de Hervormde eredienst en werd de Lieve Vrouwkerk ongeschikt bevonden. De preekstoel werd naar de Galileërkerk overgebracht en de kerk en de stins vervulden verschillende functies. In 1758 werd de kerk gesloopt, de Keimpemastins bleef staan. Begin 16e eeuw werd de hoofdverdieping tot zaal gecreëerd. Uit deze tijd stammen de nu nog aanwezige moer- en kinderbinten. In de kopwanden werden nieuwe stookplaatsen gemaakt. Na de reformatie kreeg de stins de functie van Latijnse school. Er werden verschillende meer of minder ingrijpende verbouwingen uitgevoerd. Vrij vroeg werd er in de rechterzijgevel een raam gemaakt. Later werden de ramen in de voorgevel veranderd. De ramen kregen onder andere naar buiten draaiende luiken en een kloosterkozijn. De ingang werd verplaatst naar het midden. Waarschijnlijk omdat het rechter vertrek iets werd vergroot. Eind 16e eeuw werd er een achtervleugel bijgebouwd. Deze aanbouw bestond uit twee verdiepingen en is door de jaren heen uitgebreid. De toegang werd ook naar de achterzijde verplaatst. Deze kon men via een poortje in de muur langs de Bontepapesteeg bereiken. In de 18e eeuw kreeg de stins weer verschillende functies. Het werd verbouwd tot predikantswoning. Ook deed het een tijdje als nieuwe pastorie dienst. In deze tijd zijn geen noemenswaardige verbouwingen gedaan. De hoofdverdieping was nog steeds een grote zaal. Hierdoor waren er weinig verbouwingen nodig toen er een armenschool in het gebouw gevestigd werd (1765-1776). In 1776 werd de stins een woonhuis. De grote ramen in de voorgevel werden ook in dit jaar geplaatst. Deze ramen zijn door zogenaamde roeden onderverdeeld. Volgens de kadastrale atlas van Leeuwarden was het huis in 1832 eigendom van Anna Maria Mecima te Harlingen. De eerste grote verandering vond pas weer plaats in 1837. De ingang werd weer naar de voorzijde verplaatst. Ook werd er een hoog bordes onder de deur geplaatst. Volgens de gegevens van het kadaster werd de 'huizinge met plaats, bleek, kamer, groote kelder en verder toebehorend' in 1840 verkocht. De nieuwe eigenaar liet in dat zelfde jaar de achtervleugel afsplitsen en verbouwen tot drie woningen. Achter het huis lag in 1842 een pastorietuin. In 1890 verloor de stins zijn woonfunctie en werd als pakhuis ingericht. De ingang met stoep werd weggebroken en vervangen door een simpelere ingang. Tijdens deze periode raakte het huis ernstig verloederd. In de jaren 1980/1981 werd het pand gerestaureerd en zoveel mogelijk in oorspronkelijke staat teruggebracht. De ingang aan de voorzijde en de kelderingang aan de rechterzijde werden gereconstrueerd en de stins kreeg zijn woonfunctie terug. In de huidige toestand is de Keimpemastins een eenvoudige, onderkelderde zaalstins van één verdieping. Op de plattegrond van Leeuwarden uit omstreeks 1630 zien we echter een dubbel huis van twee verdiepingen boven de kelders. Op een plattegrond van Sems uit 1603 is zelfs een dubbel huis getekend dat boven de kelders uit 3 verdiepingen lijkt te bestaan." "Het huis wordt particulier bewoond." (bron: Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland, 1979).
PLAATS: Leeuwarden
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins
GLOBALID: {6F79A326-1E72-4D0C-B3EF-44AC5D4AC3FA}
SHAPE_Length: 79.36034076153308
SHAPE_Area: 270.1251000057906
Polygon: [...]