ID: 550
OBJECTID: 550
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1001
UNI_NAAM: Popma stins, Stins
BUI_ID: 1
BUI_NAAM: POPMA
STI_ID: 435
STI_NAAM: Popma stins, Stins
STI_PLAATS: Oosterend
SIF_ID: 228
SIF_NAAM: Popmastins
PNN_ID: 444
PNN_NAAM: wier De Stins, Popma
NAUWKEURIGHEID: Zoekgebied
OPM_CONTOUR: Contour op basis locatie Stinzen en Buitenplaatsen en beschrijving Noomen (kadastraal perceel uit kaart 1832). Gebufferd met perceel 1832.
BUFFER: Perceel 1832
OPM_BEBOUWING: De wier waarop dit huis gestaan heeft is nog aanwijsbaar. Deze plek is Archeologisch Monument (SIF).
JR_NOOMEN: <1399
JR_SIF: <1482
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "In Oosterend ligt de wier De Stins. Hier stond de stins van de familie Popma, die in de 14de en 15de eeuw voorkomen als grietmannen van Wexalia, de oude naam van Terschelling, en als hoofdelingen op Terschelling. Zij waren de rechtsopvolgers en naar wordt aangenomen ook nazaten van Claes Elffs, die in 1322 door de graaf met de jurisdictie was belast; ten opzichte van de heer (na 1399) kunnen de Popma's als schouten worden gezien. Omdat zij in de 15de eeuw voortdurend op het eiland woonden, dit in tegenstelling tot de heer, waren zij de feitelijke "heren". De positie van de familie Popma, zowel op Terschelling als op het vasteland, moet nog nader onderzocht worden. (kad. Terschelling D2230)." SIF: "Op Terschelling was de familie Popma het geslacht met een leidinggevende funktie. Dit oude geslacht der Popma's noemde zich Heer van Schellingerland. De Hollanders beschouwden al heel lang het eilang als leen. In 1399 verkocht Albrecht van Beieren het eiland aan Jan van Arkel, maar toen deze in opstand kwam tegen zijn landsheer, werden zijn goederen verbeurd verklaard. Ondertussen was Jacoba van Beieren gravin van Holland geworden en zij verkoopt het eiland in 1417 aan Gerard van Heemskerk. Via vererving komt het later in bezit van Cornelis van Bergen en tenslotte van Jean de Ligne Graaf van Aremberg. De belangrijkste figuur uit de familie Popma, was Folkert Popma. Hij sloot internationale verdragen, o.a. in 1482 met koning Edward van Engeland in 1482. Daarin wordt hij genoemd als heer van der Skylinghe ende Gryndt. Als Rienck Popma in 1510 sterft, kan Cornelis van Bergen het eiland ook daadwerkelijk in bezit nemen: hij koopt Jarich van Popma, de zoon van Rienck, af. Jarich van Popma verliest al z'n geld en sterft in armoede. Jean d'Aremberg sneuvelt in 1568 bij Heiligerlee en zijn zoon Charles verkoopt het eiland in 1615 aan de Staten van Holland. De Hollandse heren van Ter-Schelling bewoonden een kasteel te Stryp en de regering was gevestigd te Midsland. Bij de plaats Oosterend is een kunstmatige hoogte (wier) aanwezig, waarop de stins zou hebben gestaan. Onder het maaiveld op de top van de wier zijn middeleeuwse bakstenen aangetroffen en om de wier heeft duidelijk een gracht gelopen. Ook bij het plaatsje Lies is zo'n wier te vinden. Jammer genoeg komt de Stins niet voor op oud kaartmateriaal en zijn er ook geen afbeeldingen bewaard gebleven, waardoor het onmogelijk is om iets te zeggen over het uiterlijk van de Stins. Bij de Popmastins stond een kapel, de éénpoort, waar nu café-restaurant de Boschplaat staat. Achter die kapel was een begraafplaats en de weg voor die kapel heet ook nu nog de "lijkweg." Het wapen van de Terschellinger Popma's verschilt van dat van de Friese Popma's, doordat er een Davidster (=poolster) naast de lelie staat." "De wier waarop dit huis gestaan heeft is nog aanwijsbaar. Deze plek is Archeologisch Monument." (bron: Stinsen en States, adellijk wonen in Friesland, 1992; de heer P. Roos).
PLAATS: Oosterend
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, State/Buitenplaats
GLOBALID: {A369D1D2-7B91-4E3B-B32E-252E1AB7B43C}
SHAPE_Length: 203.32293322611443
SHAPE_Area: 2392.5649999302254
Polygon: [...]