ID: 5
OBJECTID: 5
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1258
UNI_NAAM: Thetinga
BUI_ID: 258
BUI_NAAM: THETINGA
STI_ID: 35
STI_NAAM: Thetinga
STI_PLAATS: Wieuwerd
BP_ID: 124
BP_NAAM: Thetinga
SIF_ID: 284
SIF_NAAM: Thetinga State
PNN_ID: 652
PNN_NAAM: Thetinga
OPM_NAAM: Andere benamingen: Waltahuis, Het Labadistenbos (SIF).
NAUWKEURIGHEID: Zoekgebied
OPM_CONTOUR: De locatie uit Stinzen ligt juist buiten de contour. Locatie Stinzen gebufferd (50 meter) en gecombineerd met Boerderijplaats.
BUFFER: Buffer 50 meter + Boerderijplaats
BEBOUWING: Ja
OPM_BEBOUWING: Op het stateterrein werd een boerderij gebouwd, de rest werd weiland (SIF).
JR_NOOMEN: <1511
JR_SIF: <1512
OPM_JAAR: Na 1733 afgebroken. Op het stateterrein werd een boerderij gebouwd, de rest werd weiland (SIF).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Agge Walta (gestorven voor 1480) met stinzen in Makkum, Schettens en Schraard behoorde blijkens zijn familienaam en het wapen van zijn nageslacht tot de familie Walta van Tjerkwerd, hoewel de precieze filiatie niet vast staat. Zijn kleinzoon Douwe Peters Walta, gehuwd met Hylck Ruirds Dekema, was in 1511 eigenaar en bewoner van Tetynga saete op Bessens onder Wieuwerd. De state (Douuo Peters huys toe Wiuert) wordt herhaaldelijk genoemd bij gevechten tussen de Schieringers en de Geldersen. Het huis behoorde nog in de zeventiende eeuw aan de Walta's. Uit het einde van de 17de eeuw is een fraaie plattegrond bewaard gebleven van het huis en de omgeving. Ten noorden van Thetinga beeldde Eekhoff rond 1850 een wier af." SIF: "De oudste vermelding dateert uit 1512." "Thetinga State was het stamhuis van de familie Van Walta. Wie er het eerst was, is niet bekend, maar de state gaat een aantal generaties over van vader op zoon die allemaal de namen Pieter Douwes of Douwe Pieters dragen." "De "Tegenwoordige Staat van Friesland" vermeldt overigens: "De schoone State Thetinga is het langst in weezen gebleeven, en veele jaaren bewoond door de Familie van Walta, wier hoofdtelg Douwe, in den Oorlog tusschen de Gelderschen en Bourgondiërs, de zyde der laatstgemelden hield; waarom hy, in 1522, op zyn Stins werd aangetast door den Gelderschgezinden Edelman Heerke Feikes, die dit huis met 20 knechten veroverde, en ‘er bleef liggen’, om de gemeenschap tusschen Sneek en Leeuwarden te belemmeren. Doch kort hier op werd hy, op zyne beurt, door den Stadhouder Georg Schenk, belegerd, en, met het Leeuwarder zwaar geschut tot de overgave gedrongen zynde, daar na met zyn volk dood geslagen". Douwe Pieters leefde dus nog in 1522, maar of hij bij die belegering van zijn stins gesneuveld is of kort daarna is overleden, wordt niet vermeld." "In 1675 telde de groep zo’n 100 leden, maar daar kwamen in de loop van de tijd zeker 300 bij. Om iedereen onderdak te kunnen bieden werd de state regelmatig verbouwd, waarbij de grote zalen werden opgedeeld in kleine woonvertrekken. Langs de grachten werden nieuwe gebouwen neergezet." "Die vertrok uiteindelijk in 1732 naar Leeuwarden, waarna de baron de laatste 25.000 gulden betaalde en zijn gang kon gaan met de state. Baron van Aylva liet de state opknappen en weer in oude staat terug brengen, maar in 1733, nog vóór de verbouwing klaar was, stierf hij. Dat betekende ook het einde van de state, want zijn erfgenamen lieten alles afbreken. Geen steen bleef op de andere en ook het bos werd volledig gerooid. "Op het stateterrein werd een boerderij gebouwd, de rest werd weiland." (bronnen: Tekst: J. Leemburg; "Baerderadiel, in geakunde" van het Geakundich Wurkferbân fan de Fryske Akademy "Tegenwoordige staat van Friesland" ca. 1780; Aantekeningen van J. Leemburg uit diverse publicaties; Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992)
PLAATS: Wieuwerd
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {6160AE36-FCD8-4B16-B4B9-E754BAB37AC7}
SHAPE_Length: 572.0301976801072
SHAPE_Area: 19261.67699796636
Polygon: [...]