ID: 605
OBJECTID: 605
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1207
UNI_NAAM: Syordema
BUI_ID: 207
BUI_NAAM: SJOERDA
SIF_ID: 322
SIF_NAAM: Syordema State
PNN_ID: 295
PNN_NAAM: Syordema
NAUWKEURIGHEID: Zoekgebied
OPM_CONTOUR: Exacte ligging niet bekend. Eekhoff en Schotanus geven op hun kaart het terrein van Abbema ten onrechte de naam Sjoorda. [Zie Andreae, Plaatsbeschrijving, II, 133.] (SIF). Gelegen tussen Abbema en Bootsma (mogelijk onderdeel van Boerderijplaats 4328 (locatie 1205). Gebufferd met perceel 1832.
BUFFER: Perceel 1832
BEBOUWING: TOP10NL 2008
JR_NOOMEN: <1477
JR_SIF: <1400
OPM_JAAR: Stins in 1630 nog genoemd, in 1664 nog als edele state aangegeven (Noomen).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Sjoorda of Syordema te Kollum is een voorbeeld van een stins die al vroeg werd afgebroken. De naam komt echter overeen met die van een in mannelijke lijn uitgestorven geslacht dat in vrouwelijke lijn voortleefde in de latere bezitters (…). In de 15de eeuw komen in Kollum verschillende Sjoerda's voor. Zo Taekie Sjursma die in 1477 in de kerk werd begraven, Sybe Sjurda, mederechter in 1482, en Tjepcke Sjoerda. Zijn goederen werden in 1517 verbeurd verklaard en aan de veldheer Lubbert Turck gegeven. Volgens genealogische handschriften trouwde Jens van Siorda of Sjordema van Collum, de dogter van Tjepke Sjiorda op Sjordama-stins aan de Buren met Feyo van Goslinga. Zij werden in 1501 en 1546 in Driesum begraven, waar zij op Jarichsma hadden gewoond. In 1543 leverde Siurdema guet jaarlijks een ton koren aan de prebende van Sint-Anna; in 1550 hadden de Bootsma's land in Syordema landt. De stins werd in 1630 nog genoemd, maar werd toen niet meer door de eigenaar bewoond. Door Schotanus werd het huis in 1664 nog wel als "edele state" aangegeven. De sate vererfde van de Sjordema's via Goslinga, Liauckema, Aebinga op de familie Bronkhorst. In 1762 werd de zathe met 50 pondematen land door Maria Alegonda van Camstra, weduwe van Ewsum, verkocht aan Cornelis van Scheltinga. Diens zoon begon op de landerijen van Sjoorda en het aangrenzende Bootsma een buitenplaats aan te leggen. Deze aanleg werd echter niet voltooid. Eekhoff geeft in 1847 op zijn kaart de vijver het Witwater, die eraan herinnerde, nog aan." SIF: "Bestond reeds in de 15e eeuw, maar is mogelijk reeds eerder ontstaan." "Sjoorda of Syordema te Kollum is een voorbeeld van een stins die al vroeg werd afgebroken.* De naam komt echter overeen met die van een in mannelijke lijn uitgestorven geslacht dat in vrouwelijke lijn voortleefde in de latere bezitters. Ook in andere dorpen vinden we zulke stinzen." "In 1762 werd de zathe met 50 pondematen land door Maria Alegonda van Camstra, weduwe van Balthazar van Ewsum, verkocht aan Cornelis van Scheltinga die sinds 1742 eigenaar was van de naastgelegen Bootsma State. Diens zoon Martinus begon op de landerijen van Sjoorda en Bootsma een buitenplaats aan te leggen. Deze aanleg werd echter niet voltooid (zie Bootsma State). Een tijdgenoot van Martinus roemde het wèl voltooide deel van het park “in welke” zo schrijft hij “smaak en bevalligheid heerschen en het nuttige met het vermakelijke in eenen hoogen graad vereenigd is. Kronkelende beekjes, in welke het water door een kunstwerktuig in beweging gehouden wordt, doorkruisen dit heiligdom der Natuur, en brengen niet weinig toe tot vermeerdering van deszelfs vermakelijkheid”. Verder verhaalt hij dat er ook “eene van boomwortelen zamengestelde hermitage” was en “een kunstdal, omgeven door opgeworpene heuvelen van ongelijke hoogte”. Eekhoff geeft in 1847 op zijn kaart de vijver het Witwater, die eraan herinnerde, nog aan en Andreae noemt naast deze vijver nog “enkele hoogten” die toen nog zichtbaar waren. Omstreeks 1838 stonden op de oude standplaats een huis en een schuur, toen bewoond door de ontvanger Kelly. Volgens Andreae was de stins oorspronkelijk hoog gelegen en rond 1880 was door de gedeeltelijk afgegraven terp de standplaats nog duidelijk te herkennen. "Eekhoff en Schotanus geven op hun kaart het terrein van Abbema ten onrechte de naam Sjoorda. [Zie Andreae, Plaatsbeschrijving, II, 133.]." "Van de Stins/State is niets meer terug te vinden." (bron: Jan Leemburg; “Kollumerland en Nieuw Kruisland” door mr. A.J. Andreae, 1883-1885; “De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners”, P.N. Noomen, 2009).
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Buitenplaats
GLOBALID: {70276539-B837-4BDD-A015-2D28B6E3D5D8}
SHAPE_Length: 614.0477747860436
SHAPE_Area: 18478.44383977461
Polygon: [...]