CHK2 (OGCFeatureServer)
ID: 641
OBJECTID: 641
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 2251
UNI_NAAM: Galama
BUI_ID: 0
STI_ID: 251
STI_NAAM: Galama
STI_PLAATS: Koudum
SIF_ID: 98
SIF_NAAM: Galama State
PNN_ID: 299
PNN_NAAM: Galama
NOO_NAAM: Galamahuis
NAUWKEURIGHEID: Zoekgebied
OPM_CONTOUR: De locatie uit "Stinzen" is niet te koppelen aan een locatie uit Boerderijplaatsen, of te plaatsen op grond van de beschrijving en de kaart van 1832. Locatie Stinzen gebufferd (50 meter).
BUFFER: Buffer 50 meter
BEBOUWING: TOP10NL 2008
OPM_BEBOUWING: Van de State is niets meer terug te vinden (SIF).
JR_NOOMEN: <1443
JR_SIF: <1650
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "(…) vooraanstaande rol van de Galama's in de Vetkoper partij gedurende de gehele 15de eeuw."
"In 1443 verbrandden de Schieringers onder leiding van de Harinxma's en de abt van Hemelum Galamahuis." "In 1468 berichtte een Hollandse spion dat hij in Koudum een cleyn slotken had."
"In 1487 namen de Schieringers (…) wraak door Galama huys te Koudum na een beschieting met de "Sneker grote bus" in te nemen en af te breken."
"Het jaar daarop, in 1495, escaleerde de strijd. Hartman verbood zijn pachters schatting te geven aan Goslick Juwinga en diens soldaten. Toen de soldaten naar Galamahuis in Koudum optrokken, stak Hartman Gales zyn eygen huys an den brandt ende tooch met zyn huysluyden wech."
"In 1593 maakte His van Botnia, "weduwe van jonker Seerp van Galama", haar testament. Zij vermaakte daarin Hoxwier te Mantgum en het huys ende hoff te Coudum met vorndel daer aen behoorende, beide afkomstig uit de familie Galama, aan haar kinderen." "In 1640 was de grietman Sjoerd van Aylva eigenaar en gebruiker van Galama state."
"Bij de verkoop van 1727 werd het omschreven als: Galama state, met het stemdragende hornleger nr. 43, met de huysinge, boerewoninge, schuure, buythuys, somerhuysen, ringmuur, twee hovingen binnen deselve en het hoff tussen de twee weegen, de Groet ackers agter de huysinge, (…)."
"In 1742 kocht Frederik van Sloterdijk, burgemeester van Workum Galama van de erfgenamen van Schik. 1787 werd de state gekocht door Volkert Arjens Heringa, die grietenijontvanger van Hemelumer Oldeferd was. Bij zijn dood werd het goed (…) geveild.
In 1722 werd Galama state door de tekenaar Stellingwerf getekend als een zaalstins met een onregelmatige indeling en een verdieping tussen trapgevels. Het gebouw maakt een vroeg 16deeeuwse indruk en zal ook middeleeuwse fragmenten hebben bevat. Het was niet omgracht, maar stond op een ommuurd terrein. Dit laatste komt dus overeen met de beschrijving van 1727. Het ontbreken van een gracht is begrijpelijk wanneer we de ligging van Galama op de kaart zien: bovenop de keileemheuvel waarop Koudum ligt, even ten noordoosten van de kerk."
SIF: "De familie Galama was één van de belangrijkste families in dit gebied. Ze bezaten verschillende stinsen, zoals in Akmarijp, Oudega en Rijs. Daarnaast had je ook de familie Harinxma, die de grootste tegenstanders vormden van de familie Galama. De Harinxma's hadden versterkte huizen in Heeg, Sloten, Sneek en IJlst.
De Galama State werd tot in de eerste helft van de zeventiende eeuw bewoond door de familie Galama. Eén van de rechten die aan deze State verbonden was, was het recht van de zwanenjacht.
Het is niet duidelijk of het huis door vererving of verkoop in handen van een andere familie gekomen is, maar in elk geval is in 1640 grietman Sjoerd Van Aylva de nieuwe bewoner van de state. Bijna 60 jaar later, in 1698, is de state opnieuw in bezit gekomen van een andere familie: dan is Bruno van Vierssen de eigenaar.
Later komt de state in het bezit van Joan Caspar Schik, secretaris van Menaldumadeel, die het huis voor 700 goudguldens in 1743 verkoopt aan Frederik Sloterdijk, burgemeester van Workum.
Na 1743 wisselt het huis nog verschillende keren van eigenaar, om tenslotte rond 1800 afgebroken te worden.
Er zijn door Jacobus Stellingwerf in 1722 en 1723 twee states getekend die te Koudum stonden. De ene afbeelding heeft als onderschrift: 'huis van den ouden heer Frederik van Vierszen te Koudum', terwijl de andere het volgende onderschrift heeft: 'het huis dat aan de heer Jacob van der Wajen, grietman van Hemelumer Oldevaert, behoort'.
In 'De Tegenwoordige Staat van Friesland' uit 1788 valt op te maken, dat de Galama State al in 1788 is verdwenen, 'Doch in 'Noorden der buurt', heeft men nog de State Grovestins, die in laater tyd merkelyk versierd is door den Grietman Van der Waaien, die niet alleen het huis fraai verbouwd, maar ook verscheiden schoone hovingen en plantagien by 't zelve beeft gevoegd...".
Ik geef er zelf toch de voorkeur aan, om de afbeelding uit 1722 toe te kennen aan de Grovestins State, terwijl de tweede de Galama State betreft.
Het huis Van Viersen lijkt op de tekening ouder dan de Grovestins State. Het gebouw heeft zelfs kenmerken die op een zaalstins wijzen. Het is een rechthoekig gebouw met een onregelmatige indeling op de begane grond. De verdieping is laag en dan volgt het zadeldak tussen twee trapgevels. De vorm en detaillering van de toegangspartij wijzen op een bouwtijd in de jaren rond 1500. De aanbouw van één bouwlaag kreeg voor het dak een van uitbundig rolwerk voorziene gevel uitgebouwd. Het terrein van deze state was niet omgracht, maar ommuurd."
(bron: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992).
PLAATS: Koudum
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins
GLOBALID: {7B9A36CB-71DB-4CEE-A0DC-6741A28CCD68}
SHAPE_Length: 313.7606744361922
SHAPE_Area: 7814.168021999108
Polygon: [...]