ID: 650
OBJECTID: 650
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 2429
UNI_NAAM: Groot Wigara of Sixma, met stinswier
BUI_ID: 0
STI_ID: 429
STI_NAAM: Groot Wigara of Sixma, met stinswier
STI_PLAATS: Terzool
BP_ID: 8249
BP_NAAM: Sixma (E.)
PNN_ID: 588
PNN_NAAM: Groot Wigara of Sixma, met stinswier
NAUWKEURIGHEID: Zoekgebied
OPM_CONTOUR: Contour aangepast op basis ligging locatie Stinzen en beschrijving Noomen. Boerderijplaats gebufferd (50 meter).
BUFFER: Boerderijplaats
BEBOUWING: TOP10NL 2008
JR_NOOMEN: <1483
OPM_JAAR: Stins in 1515 vermoedelijk verwoest (Noomen).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Appelatief werd in 1483 Wopcke Wygera ter Sooll huys genoemd. In 1525 heette het Vygae(ra) gued; in 1543 Wyngaere gued en Wigara; in 1700 en 1708 Groot Wygara. In 1849 wordt het echter Sixma genoemd. Het is het oudst bekende Wigara-huis in Terzool. Er naast lag in 1718 nog een stinswier." "De eerste vermelding van Wigara beschrijft het huis in een vete-context: int jaer ons Heeren duysent vier hondert drie ende tachtich hebben Eeke ende Buto, Gaele zonen (van Heslingahuis te Poppingawier) omtrent heylige Driefoldicheit, Wopcke Wygera ter Sooll ende Otto, zyn zoon, ende huer huys geplundert ende berooft, ende brochten Wopcke ende Otto op Idts Tzalinga huys toe Ferwert, ende wolden noch hebben van huer hondert golden guldens om die verlossinge wt die gefangenisse." "In het begin van de 16de eeuw verloor Wigara zijn adellijke bewoning en verdedigbare uiterlijk. De Donia's verpachtten namelijk de sate; de stins, "naar de wijze dier tijden op een aarden hoogte gebouwd" werd in 1515 waarschijnlijk verwoest en in een puinhoop veranderd." "Het oude Wigara was zo geen adelshuis en geen stins meer. Het behoorde in 1640, 1700 en 1708 ook niet meer tot het omvangrijke complex grootgrondbezit onder Terzool van de Wigara's en hun erfgenamen, de Van Coehoorns en Van Scheltinga's. In 1640 werd het bewoond door de eigenaar Heere Hoytes. Rond 1675 vermeldde Sibrandus à Wigara de stinswier die herinnerde aan het voormalige stamhuis van zijn familie en die ook op de kaart van 1718 is te zien. Over de stins Wigara is weinig bekend. Volgens een veel vaker voorkomend patroon grensde het land van de stins aan dat van de kerk. In 1483 werd het huis geplunderd; in 1515 is het waarschijnlijk afgebroken. De ruïne en de stinswier wordt rond 1675 genoemd, de stinswier is op de kaarten van 1718 en 1849 nog aangegeven. Mogelijk werd hij kort daarna geslecht. In 1857 deelt de schoolmeester J. Sybinga namelijk mee dat in Terzool een wier werd afgegraven, waarin veel "steenhoopen" zaten, die voor "wegbevloering" werden gebruikt."
PLAATS: Terzool
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij
GLOBALID: {C3E485C9-398F-4001-9D28-56A852CE3B65}
SHAPE_Length: 595.285045218566
SHAPE_Area: 26762.61041266817
Polygon: [...]