ID: 657
OBJECTID: 657
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 2351
UNI_NAAM: Saecklema
BUI_ID: 0
STI_ID: 351
STI_NAAM: Saecklema
STI_PLAATS: Leeuwarden
SIF_ID: 245
SIF_NAAM: Saeckma Stins
PNN_ID: 327
PNN_NAAM: Saecklema
NAUWKEURIGHEID: Zoekgebied
OPM_CONTOUR: Ligging wel bekend, grootte contour niet. Percelen 1832 Lwd C674 en C673 gecombineerd.
BUFFER: Perceel 1832
BEBOUWING: TOP10NL 2008
OPM_BEBOUWING: Van de oude stins is niets meer terug te vinden (SIF).
JR_NOOMEN: <1543
JR_SIF: <1450
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "In 1578 en 1595 komt deze stins voor als Saklemahuis, Saecklemastins, en Saackemahuis. In de opstrek op het Nieuwland ligt in 1543 en 1700 de Saecklema-fenne. De ligging van de Saecklemastins blijkt in 1595. Verschillende landmeters verklaarden toen dat de lengte van de "keizersroede" of oude Leeuwarderadeelster roede eertijds was aangegeven in d'muyr ... in de Saecklema-stins op het hoeckhuys van die Grote ende Cleyne Kerckstraet." "Eekhoff identificeerde op de stadsplattegrond van 1603 de twee huizen ter weerszijden van een lager dwarshuis op de hoek van de Kerkstraten met de Saecklemastins; Visscher alleen het hoekhuis. Onderdelen zijn in het huidige hoekhuis bewaard gebleven. De Saecklema-hof die tot de Bagijnenstraat reikte raakte in de Nieuwe Tijd met burgerhuizen bebouwd (Kleine Kerkstraat OZ)." SIF: "Het huidige huis werd waarschijnlijk rond 1450 of al eerder gebouwd." Waarschijnlijk werd de stins rond 1450 gebouwd door een lid van de familie Saeck(le)ma uit de grietenij Dantumadeel. Op de hoek van de Rochebrunesteeg stond het prebendehuis van het Sint Christophorileen tot Oldehove, dat in 1480 door de erfgenamen van Gerrijt van Belcum was aangekocht als woning voor de prebendepriester. Het was een bestaand huis, wat er op duidt dat dit deel van de Grote Kerkstraat al ruim vóór 1480 bebouwd was. Een van de eigenaren zal ongetwijfeld Johannes Wopkes Saeckma, grietman van Dantumadeel zijn geweest, die in de tweede helft van de 16e eeuw te Akkerwoude op de Saeckma State woonde. In 1594 wordt "zeecker huysinghe ende stins staande op de hoeck van de groote ende cleene Kerckstraate, Zaackema huys genaampt" verkocht door dr. Joannes Tyara, die in een niet geheel duidelijke (familie)relatie stond tot de familie Saeckma. Waarschijnlijk heeft hij een aandeel in dit huis geërfd na het overlijden van bovengenoemde Johannes Saeckma en trad hij bij deze verkoop op voor de gezamenlijke erfgenamen. In het jaar daarna verklaren drie oudere landmeters, dat zij bij hun opmetingen steeds de koningsroede (ruim 3,90 meter) hebben gebruikt, die zij ijkten aan de roede "in d’ muyr geslaegen in de Saecklema stins op het hoeckhuys van die groete ende cleyne Kerckstraet". De koper van het huis en de stins in 1594 was de metselaar Uuthye Riemersz., die vrijwel zeker tot sloop is overgegaan en ter plaatse met het nog bruikbare afbraakmateriaal enkele nieuwe huizen zal hebben opgetrokken. Dat was een lucratieve handel in de toen nog snel groeiende stad. Waren er in 1511 nog maar een kleine 1000 huizen in Leeuwarden, in 1606 stond de teller op 1990. Bijna een verdubbeling. Dit betekende echter wel het einde van een van de eerste adellijke stinsen/huizen van Leeuwarden." "Van de oude stins is niets meer terug te vinden." (bron: Jan Leemburg "Geschiedkundige beschrijving van Leeuwarden" door W. Eekhoff, 1846; "Vier eeuwen zes huizen" in "Jongbloed in dundruk", 1978).
PLAATS: Leeuwarden
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins
GLOBALID: {98E988F1-162B-4580-B9F9-59341AEB5821}
SHAPE_Length: 27.598110629924932
SHAPE_Area: 47.39977290157196
Polygon: [...]