ID: 75
OBJECTID: 75
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1055
UNI_NAAM: Aysma
BUI_ID: 55
BUI_NAAM: AYSMA
STI_ID: 373
STI_NAAM: Aysma
STI_PLAATS: Beetgum
BP_ID: 924
BP_NAAM: Aysma (Sch. en E.)
SIF_ID: 24
SIF_NAAM: Aysma State
PNN_ID: 46
PNN_NAAM: Aysma
OPM_NAAM: Groot Aysma (SIF).
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: Ja
OPM_BEBOUWING: Op het terrein waar Aysma State heeft gestaan rest nu nog het voorhuis van een voormalige boerderij (SIF).
JR_NOOMEN: <1500
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "Aysma-goed te Beetgum komt sinds de 15de eeuw in de bronnen voor. Binnen de familie Aysma bestond in de vroege 16de eeuw de traditie dat zij een tak van de Lauta's te Wier was. Dat beide families nauw verwant waren, is inderdaad wel zeker.Evenals hun buren Buma verkeerden de Aysma's in de 16de eeuw op de grens van adel en eigenerfd. In de 17de eeuw werden de Aysma's soms als jonker aangeduid; in 1825 werden ze onder de naam Lauta van Aysma als adel erkend." SIF: "Het is niet bekend wanneer deze State werd gebouwd." "De oude (Groot) Aysma State stond enkele honderden meters verder naar het oosten in de buurt Dijksterhuizen. Nu heet de weg over deze oude zeedijk officieel Dyksterhuzen en Aysma State stond ten zuiden van deze weg, dus aan de landzijde van de oude zeedijk. Dat duidt erop dat de plek waar deze stins/state heeft gestaan al vóór de afsluiting en inpoldering van de Middelzee bewoond werd. Aysma State, ook wel Groot Aysma genoemd, wordt al door Chr. Schotanus in 1664 vermeld als een zogenoemde ‘eigenerfde state’ en hoewel het een groot huis geweest moet zijn, heeft het volgens de geschiedschrijvers niet de status van ‘Edele State’ gehad." "In "Oudheden en gestichten van Friesland" (1723) staat dat onder Beetgum de "vermakelijke buurt Dyxtrahuizen" ligt "daar de erfelijke sloten of stinsen Buwma en Aysma staan". Er is bij beide states geen enkele aanwijzing voor die oorsprong terug te vinden. De "Tegenwoordige staat van Friesland" vermeldt ze als ‘eigenerfde staten’." "Santema vermeldt in “Skiednis fan Menameradiel” dat Groot-Aysma in 1881 op afbraak verkocht is. Dat betreft dan het jongere huis dichtbij Beetgumermolen. Net ten oosten van Beetgumermolen, aan de zuidkant van de J.H. van Aysmawei is het terrein waar Nieuw Groot Aysma State stond nog zichtbaar. De toegang tot het weiland is afgesloten met een hek tussen forse gemetselde palen. Ook meldt hij dat Klein Aysma in 1752 het “Jagthuis” van advocaat U.H. Huber was (zie ook Schatzenburg te Dronrijp) en later van de “kleine Frieswijk”. Tegenwoordig staat er aan de oostkant van Beetgumermolen nog een villa met de naam “Nieuw Aysma” maar die heeft niets gemeen met de drie andere huizen. Door gebrek aan literatuur en tekeningen, is er helaas weinig van de bouwhistorie bekend." "Op het terrein waar Aysma State heeft gestaan rest nu nog het voorhuis van een voormalige boerderij." (bronnen: Tekst: J. Leemburg; "Beschryvinge van de Heerlyckheydt van Frieslandt" door Chr. Schotanus (1664); "Tegenwoordige staat van Friesland" ca. 1775; genealogieën van André A. Buwalda; archief en eigen herinneringen J. Leemburg; "Bitgum, skiednis van Bitgum en Bitgummole" door Taco Kingma, 1988; "Menaldumadeel, 2000 jaar leven in een Friese grietenij' door David Hartsema (1981); “Skiednis fan Menameradiel” red. O. Santema en dr. Y.N. Ypma, 1972; Website van Tresoar).
PLAATS: Beetgum
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {7027C5A8-603F-45B8-94D5-3F94251899F0}
SHAPE_Length: 448.031394967823
SHAPE_Area: 11079.07964644412
Polygon: [...]