ID: 84
OBJECTID: 84
HERKOMST: CHK States en stinzen Fryslan 2010
GEBRUIKTEO: Top10NL 2008
UNIEK_ID: 1026
UNI_NAAM: Liauckema
BUI_ID: 26
BUI_NAAM: LIAUCKAMA
STI_ID: 66
STI_NAAM: Liauckema
STI_PLAATS: Sexbierum
BP_ID: 1044
BP_NAAM: Martena of Liauckama (Sch. en E.)
SIF_ID: 182
SIF_NAAM: Liauckema State
PNN_ID: 553
PNN_NAAM: Liauckema
NAUWKEURIGHEID: Duidelijke ligging
BEBOUWING: Ja
OPM_BEBOUWING: Het poortgebouw is thans nog aanwezig. Op de locatie staat een boerderij, nu restaurant en zalencentrum (SIF).
JR_NOOMEN: <1479
JR_SIF: <1400
OPM_JAAR: In 1498 werd Liauckama Stins door een bende Vetkopers in brand gestoken, maar al gauw weer bewoonbaar gemaakt en mogelijk ook wat uitgebreid (SIF). In 1824 werd de state afgebroken, in 1860 werd de boerderij vervangen door een nieuwe boerderij (SIF).
OPM_ALGEMEEN: Noomen: "In verschillende testamenten wordt het Liauckema-goed nader omschreven: Schelta Lyauckama spreekt in 1479 van Lyawckama huus, porte, stins ende staete, jonge Schelte Liauckema bepaalt in 1503 dat zijn zoon Sicke zal hebben Lyawkeme staten mit dat hof ende hoernlegher ende graft als forndeel; Epe Liauckema gaf in zijn testament van 1535 het fideicommis van Liauckema zijn definitieve vorm. Tot in het begin van de 19de eeuw zou dit fideicommis een belangrijke institutie in Sexbierum en omgeving blijven." SIF: "Deze state wordt al in de 14e eeuw genoemd." "De volgende Liauckama die we kennen is de bekende abt Eelco Liauckama die op de stins werd geboren en in 1332 vermoord. De State was eeuwenlang in het bezit van een der oudste en voornaamste Friese geslachten, de inmiddels uitgestorven Liauckema's. De lange reeks van eigenaren begint in 1398." "In 1498 werd Liauckama Stins door een bende Vetkopers in brand gestoken, maar al gauw weer bewoonbaar gemaakt en mogelijk ook wat uitgebreid." "Om aanzienlijk op de onderhoudskosten van zijn onroerend goed te besparen liet hij in 1824 Liauckama State afbreken. Alleen het poortgebouw bleef bewaard. Dat gaf financieel enige tijd wat lucht, maar toch zag hij zich in 1842 genoodzaakt ook de overgebleven boerderij met de landerijen te verkopen. De boerderij wordt gekocht door Jacob Wiebes Hanekuyk, een steenrijke notaris uit Harlingen, die rond 1860 de bouwvallige boerderij liet afbreken en er een nieuwe boerderij voor in de plaats zette. Dat gebeurde iets verder van de slotgracht af dan de plek waar de oude boerderij stond. Op die manier kon het nieuwe woonhuis naast het oude, waarvan hij in de zomermaanden gebruik maakte, gebouwd worden. Ruim een eeuw bleef de boerderij in handen van de familie Hanekuyk. In 1947 werd de boerderij gekocht door Rients Bruinsma, wiens vader en grootvader al sinds omstreeks 1845 pachters waren van deze boerderij. Voor hij het bedrijf aan zijn zoon overdroeg en ging rentenieren, liet Rients Bruinsma het huis bouwen dat op het vroegere stateterrein staat. De fundamenten van de state zitten nog steeds in de grond en ook de kelders zijn nooit weggehaald, maar met puin en aarde volgestort. De put in de voortuin van het huis zou volgens overlevering opgemetseld zijn op de oude put van de state. In 1979 werd de boerderij gekocht door een mevrouw Rietveld uit Woerden. De landerijen waren al eerder verkocht aan drie neven (oomzeggers) van Rients Bruinsma die boerderijen in de nabije omgeving hadden. Mevrouw Rietveld heeft nooit op de nogal bouwvallige boerderij gewoond. Zij verkocht het gebouw in 1986 aan Gosse Bloem uit Woerden, die de boerderij door de jaren heen gerestaureerd heeft en er een restaurant, pension en zalencentrum in heeft opgezet. Het poortgebouw rechts op de voorgrond is thans nog aanwezig. Het onderste gedeelte van de poort is opgebouwd uit secundaire kloostermoppen. In 1604 werd de poort verhoogd met kleine gele steen. De beide topgevels en de zijgevels werden voorzien van gibbegaten. (gibben zijn halfwilde duiven) Het gehele terrein met singel en gracht is nog aanwezig. Robidé van der Aa, die de state nog vóór de sloop meermalen bezocht, schrijft daarvan in 'Oud-Nederland': 'Hoezeer kennelijk van middeleeuwse architectuur, hadden de latere bijbouwingen aan hetzelve een onregelmatig voorkomen gegeven, zijnde het huis aan de zuidzijde uitgebreider dan aan de noordzijde. Wanneer men de brug overging, die de voorburg aan het eigenlijke huis verbond, en de voordeur intrad, trok het inderdaad vorstelijke aanzien terstond de opmerkzaamheid, door de menigte wapenborden, die in dezelve waren opgehangen, terwijl de vele vertrekken, die deze burg bevatte, verder de bezigtiging overwaardig waren, als merendeels met oude schilderijen behangen, van welk de merkwaardigste echter zich in de groote zaal en een daaraan belend vertrek bevonden, als in tien taferelen de z.g. Pipenpoysche bruiloft voorstellende. De duistere en zeer ruime slotkelders, alsmede het in een der vertrekken zigtbare 'Burgverlies', getuigen nog van de magt en het aanzien der vroegere bezitters, die in de geschiedenis van Friesland eene niet onbelangrijke rol vervuld hebben." (bronnen: Tekst: Aardrijkskundig Woordenboek van Van der Aa; Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland, 1979; artikel "Liauckama State" van H.M. Werner te Ede, juni 1916)
PLAATS: Sexbierum
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
HERKOMST_1: CHK States en Stinzen Fryslan 2010
BEHEERDER: Provinsje Fryslan
BRONHOUDER: M.F. Fermo
TYPE_CH_OBJECT: onroerend; landschap
WAARDE: onbekend
JURIDISCHE_STATUS: nog niet gewaardeerd/ in onderzoek
KENMERKENDHEID: onbekend
NEN_3610_KLASSE: gebouw
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/4/attachments/4
TYPE: Stins, Boerderij, State/Buitenplaats
GLOBALID: {51095379-5C89-48AE-9970-2CED717DD35B}
SHAPE_Length: 874.1509180431779
SHAPE_Area: 37943.538175132206
Polygon: [...]