ID: 256
OBJECTID: 256
ID_ROUTE: VII
ID_WT: VII-4
ID_GB: VII-4-6
NAAM_ROUTE: Dokkum-Woudvaart-Murk-Ouddeel-Woudmansdiep
NAAM_WATERWEG: Wijde Murk
NAAM_NL: Wijde Murk
AARD: vaarweg
FUNCTIE_1: Vaarweg
PERIODE_FUNCTIE_1: <1832
FUNCTIE_2: Afwatering
PERIODE_FUNCTIE_2: >1957
ZICHTBAAR: Ja
VOORVAL: Aanleg
PERIODE: <1832
OPMERKINGEN_1: Bestaand in 1832 (10). In 1930 was de Murk (waarvan de Wijde Murk een onderdeel uitmaakt) nog een doorgaande vaart (9). Op de kaart van 2008 is de vaart op verschillende plaatsen afgedamd/overkluisd, en fungeert deze als afwateringskanaal (8). Situatie 1957: bevaarbaarheid 40 ton (23). "(…) of De Wijde-Mork, water (…) dat, in de griet. Tietjerksteradeel, uit het Oudkerkstermeer voortkomt, in eene noordoostelijke strekking naar Rinsumageest in in Dantumadeel, loopt en zich daar in de Rinsumageestervaart ontlast" (2).
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
AARD_OMSCHR: Tot de vaarwegen behoren trekvaarten, zeilvaarten, veenvaarten en jonge kanalen.Trekvaarten zijn kanalen die zijn voorzien van een pad of weg op één van de oevers. Op dit jaagpad of deze trekweg liepen het paard, dat de trekschuit met een touw, de zogenoemde jaaglijn, voorttrok, en de jager, die het paard mende. Soms werd de schuit voortgetrokken door de schipper zelf of een familielid. De eerste trekvaart in Fryslân liep tussen Harlingen en Leeuwarden, en werd geopend in 1646. Daarna kwam een stelsel van trekvaarten tot stand, waarbij ook nieuwe trek-vaarten werden gegraven. Langs het bestaande of het nieuwe kanaal werden de jaagpaden aange-legd -met herbergen als verversingsstations- voor mens en paarden en rolpalen geplaatst om de jaaglijn door de bochten van de kanalen te leiden. De trekschuiten werden voornamelijk gebruikt voor personenvervoer.In het oosten en zuidoosten van de provincie zijn vanaf ongeveer 1500 vaarten gegraven ten behoeve van de exploitatie van veengebieden voor de turfwinning: de zogenoemde veenvaarten en Compagnonsvaarten. Haaks op deze vaarten groef men grote aantallen dwarskanaaltjes, de zogeheten wijken. Over de vaarten en wijken werd de turf vervoerd. Langs de Compagnonsvaarten bleven enkele karakteristieke schutsluizen met bijbehorende sluiswachter woningen intact.Het transport over het water is in Fryslân tot en met het tweede kwart van de twintigste eeuw belang-rijker geweest dan het vervoer over land. De gebrekkige verkeers- en afwateringsfunctie van veel vaarten ten gevolge van ouderdom en achterstallig onderhoud, leidde vanaf het einde van de negen-tiende eeuw tot het graven van enkele nieuwe kanalen.
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/12/attachments/11
GLOBALID: {774FBCBD-2376-4D3C-BDE1-E625A2CBC4FB}
SHAPE_Length: 1121.4679010114523
MultiLineString: [...]