ID: 824
OBJECTID: 824
ID_ROUTE: 48a
ID_WT: 48a-2
ID_GB: 48a-2-2
NAAM_ROUTE: Westergracht Dokkum-Sluis Nieuwe Kanaal (vanaf Dokkumer Ee)
NAAM_WATERWEG: Ealsumer Feart
NAAM_NL: Aalsumervaart
AARD: vaarweg
FUNCTIE_1: Vaarweg
PERIODE_FUNCTIE_1: <1849-1950
FUNCTIE_2: Afwatering
PERIODE_FUNCTIE_2: 1950-
OPMERKINGEN: Aalsumervaart
ZICHTBAAR: Ja
VOORVAL: Aanleg
PERIODE: 1803-1849
OPMERKINGEN_1: Aangelegd wegens verstopping Paesens tussen 1803 en 1849 (4, 6). "Deze rivier [Paesens] had haren oorsprong ten W. boven Dockum , uit de Ee of Trekvaart, en stroomde eertijds van daar noordoostwaarts naar zee, alwaar in den zeedijk eene sluis schijnt gelegen te hebben , die , onzeker wanneer, toegedamd is , zoo als nog uit de overblijfselen van paalwerk , dat aldaar in den grond gevonden wordt, duidelijk te zien is. Van ouds strekte dit water tot eene scheiding tusschen de beide Dongeradeelen , die daarom Dongeradeel-Westzijde-ter-Paesens en Dongeradeel-Oostzijde-ter-Paesens of West-Dongeradeel en Oost-Dongeradeel genoemd worden. Doch sedert langen lijd is dit water, niet alleen beneden, maar ook boven, verstopt, zoodat er van het dorp Aalsum tot aan de Ee maar eene oude vervallen riet of sloot beslaat, die nog hier en daar byna gesloten is. De waterlossing ook naar boven verstopt zijnde, is er sedert eene nieuwe vaart uit de Paesens, voorbij Aalsum, naar Dockum gegraven" (2).
ZICHTBAAR_1: Ja
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
AARD_OMSCHR: Tot de vaarwegen behoren trekvaarten, zeilvaarten, veenvaarten en jonge kanalen.Trekvaarten zijn kanalen die zijn voorzien van een pad of weg op één van de oevers. Op dit jaagpad of deze trekweg liepen het paard, dat de trekschuit met een touw, de zogenoemde jaaglijn, voorttrok, en de jager, die het paard mende. Soms werd de schuit voortgetrokken door de schipper zelf of een familielid. De eerste trekvaart in Fryslân liep tussen Harlingen en Leeuwarden, en werd geopend in 1646. Daarna kwam een stelsel van trekvaarten tot stand, waarbij ook nieuwe trek-vaarten werden gegraven. Langs het bestaande of het nieuwe kanaal werden de jaagpaden aange-legd -met herbergen als verversingsstations- voor mens en paarden en rolpalen geplaatst om de jaaglijn door de bochten van de kanalen te leiden. De trekschuiten werden voornamelijk gebruikt voor personenvervoer.In het oosten en zuidoosten van de provincie zijn vanaf ongeveer 1500 vaarten gegraven ten behoeve van de exploitatie van veengebieden voor de turfwinning: de zogenoemde veenvaarten en Compagnonsvaarten. Haaks op deze vaarten groef men grote aantallen dwarskanaaltjes, de zogeheten wijken. Over de vaarten en wijken werd de turf vervoerd. Langs de Compagnonsvaarten bleven enkele karakteristieke schutsluizen met bijbehorende sluiswachter woningen intact.Het transport over het water is in Fryslân tot en met het tweede kwart van de twintigste eeuw belang-rijker geweest dan het vervoer over land. De gebrekkige verkeers- en afwateringsfunctie van veel vaarten ten gevolge van ouderdom en achterstallig onderhoud, leidde vanaf het einde van de negen-tiende eeuw tot het graven van enkele nieuwe kanalen.
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/12/attachments/11
GLOBALID: {18BDDB82-5CA2-4158-ADE4-C28C75748A6F}
SHAPE_Length: 45.46383329607439
MultiLineString: [...]