ID: 8
OBJECTID: 8
ID_ROUTE: 45
ID_WT: 45-6
ID_GB: 45-6-6
NAAM_ROUTE: Klestervaart-Bergumermeer
NAAM_WATERWEG: Kletstervaart
NAAM_NL: Kletstervaart
AARD: vaarweg
FUNCTIE_1: Vaarweg
PERIODE_FUNCTIE_1: 1700-
ZICHTBAAR: Ja
VOORVAL: Aanleg
PERIODE: 1700
OPMERKINGEN_1: Deze vaart is in het laatst der zestiende eeuw gegraven , om daar langs de veenen af te voeren van Noorder-Dragten. Men had haar reeds door den Hoogen-weg , waarin een verlaat lot waterkeering gemaakt was , opgelegd , toen deze onderneming de afgunst en tegenwerking der naburige plaatsen scheen op te wekken. Althans het verlaat werd in 1604 door de opzieners van den Leppedijk weder gedempt, omdat, zoo het heette, daardoor te veel water naar buiten zoude afstroomen. Gedeputeerde Staten, die voor de veengenoten opkwamen, zochten wel eene bemiddeling tot stand te brengen , maar dit schijnt zonder vrucht te zijn afgeloopen. Negen jaren later , den 2 februarij 1615, sloten de volmagten van Noorder-Dragten een contract met Jelle en Goslyck, Burgers van Leeuwarden, waarbij de laatsten zich verbonden, om , tegen 88 roeden veen en te heffen tollen op de scheepvaart, de Kletstervaart op te maken , en te voorzien van verlaten en duikers. Dit plan, volgens hetwelk de vaart, langs de Volgeren , tot in de hooge veenen van de Dragtster-Compagnie zoude worden opgelegd, beeft ook een begin van uitvoering gehad. De Kletstervaart is opgemaakt, en, naar den naam van een der ondernemers, Jelle Pieterssloot genaamd. Het leed echter wederom schipbreuk op de bekrompenheid van denkbeelden of de afgunst der aangrenzende dorpen. Immers in het jaar 1627 werd de Grietman van Smallingerland , bij 's Hofs sententie, veroordeeld, om de doorgegraven wegen te dempen , omdat het scherpe veen water (dat buitendien van zelf van de hoogte naar de laagte afstroomde), schadelijk was voor de vlakke landen van de omgelegene plaatsen. Vervolgens, in het jaar 1641 , de Dragtster-vaart , tot afvoer der hooger gelegene veenen, gegraven zijnde , is het verder opleggen der Kletstervaart van toen af onnoodig geworden. Tegenwoordig loopt zij uit de Smalle-Ee'ster-Zanding niet verder dan tot den Hoogen-weg, en dient alleen tot af-en aanvoer van mest, hooi en andere producten" (2). Situatie 1957: bevaarbaarheid ca 100 ton (23).
ZICHTBAAR_1: Ja
GEBRUIKTE_ONDERGROND: Top 10 NL 2008
AARD_OMSCHR: Tot de vaarwegen behoren trekvaarten, zeilvaarten, veenvaarten en jonge kanalen.Trekvaarten zijn kanalen die zijn voorzien van een pad of weg op één van de oevers. Op dit jaagpad of deze trekweg liepen het paard, dat de trekschuit met een touw, de zogenoemde jaaglijn, voorttrok, en de jager, die het paard mende. Soms werd de schuit voortgetrokken door de schipper zelf of een familielid. De eerste trekvaart in Fryslân liep tussen Harlingen en Leeuwarden, en werd geopend in 1646. Daarna kwam een stelsel van trekvaarten tot stand, waarbij ook nieuwe trek-vaarten werden gegraven. Langs het bestaande of het nieuwe kanaal werden de jaagpaden aange-legd -met herbergen als verversingsstations- voor mens en paarden en rolpalen geplaatst om de jaaglijn door de bochten van de kanalen te leiden. De trekschuiten werden voornamelijk gebruikt voor personenvervoer.In het oosten en zuidoosten van de provincie zijn vanaf ongeveer 1500 vaarten gegraven ten behoeve van de exploitatie van veengebieden voor de turfwinning: de zogenoemde veenvaarten en Compagnonsvaarten. Haaks op deze vaarten groef men grote aantallen dwarskanaaltjes, de zogeheten wijken. Over de vaarten en wijken werd de turf vervoerd. Langs de Compagnonsvaarten bleven enkele karakteristieke schutsluizen met bijbehorende sluiswachter woningen intact.Het transport over het water is in Fryslân tot en met het tweede kwart van de twintigste eeuw belang-rijker geweest dan het vervoer over land. De gebrekkige verkeers- en afwateringsfunctie van veel vaarten ten gevolge van ouderdom en achterstallig onderhoud, leidde vanaf het einde van de negen-tiende eeuw tot het graven van enkele nieuwe kanalen.
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/12/attachments/11
GLOBALID: {D2C29C66-F02E-4E6E-8280-F16542382D04}
SHAPE_Length: 260.591263004401
MultiLineString: [...]