ID: 1143
OBJECTID: 1143
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/11/attachments/10
ONTSTAAN: Voor 1200
OORSPRFUNCTIE: Zeedijk
SHAPE_Length: 110.08439426127337
OORSPRONGOMSCHRIJVING: De zeedijken liggen vooral langs de huidige en voormalige kustlijnen van de Waddenzee, de Zuiderzee en de zeeboezems (Middelzee, Lauwers en Marne). Veel dijken hadden dan ook oorspronkelijk een zeewerende functie.
OMSCHRIJVING_RIENKS_EN_WALTHER: De dijk vanaf Leeuwarden maakte in de Skrâns (Schrans) een korte bocht, die nog bestaat en als ‘Wiingahurna’ (Winiaherne) bekend stond’; in het aangehaalde stuk worden onder andere de woorden ‘benna dick’ en ‘buta dick’ genoemd. In Huizum volgde de dijk de Schrans, hoogte nu bijna twee meter + SP (Fries Zomerpeil), en verderop de rijksweg tot aan het laatste van de Goutumer huisjes; die stonden, net zoals vaak voorkomt, op de kant van de dijk, daar, vanaf de oude binnensloot die nu dichtgeworpen is, gemeten, ruim twintig meter breed. Voorbij de Goutumer huisjes volgt de rijksweg de oude zeedijk niet, maar wijkt hij tot aan de Werpsterdyk van af. Dichtbij Piskhoarne ligt een dobbe, overblijfsel van een wiel; sonderingen aldaar genomen, stroken met die veronderstelling. Vanaf de Piskhoarnedyk liep de oude zeedijk recht op de terp bij Barrahûs aan. Het tracé is nog in het terrein terug te vinden als een hoge rug in het land; op de kaart van B. Schotanus à Sterringa (1685) is hij als ‘Oude Dyk’ aangegeven. Van der Molen wees al op het één en ander. De oostelijke perceelscheiding, de oude binnendijksloot, loopt nu in het Alddjip (Oude Diep) uit. Vanaf Barrahûs knikte de dijk af richting het zuiden; het slootje van het erf vanaf die boerderij zuidwaarts naar de slaperdijk geeft de richting nog aan. Voorbij de Werpsterdyk staan de huisjes van ‘Kip- en Kinderbuurt’ op het dijkstaal; de breedte van de dijk, de rijksweg meegerekend, is daar 22 meter (deze buurt is recentelijk verdwenen met de aanleg van een nieuw verkeersknooppunt bij Werpsterhoek en de komst van een gelijknamig station Leeuwarden-Werpsterhoek). De rijksweg ligt dan eerst een eind op de westzijde, naderhand op de oostkant van de dijk. Tussen de Weidumerdyk en Wytgaard is het staal aan de westkant duidelijk; een greppel buitendijks en een huis op het dijkstaal wijzen dat uit. Voorbij Wijtgaard staan de huizen bij Baardbuorren op de oostkant van de dijk. De breedte is daar weer zo’n 22 meter.
BRONNEN: CHK2 (Provincie Fryslân), Noordpeil, Binnendiken en Slieperdiken yn Fryslân (Ir K. A. Rienks en Ir G. L. Walther, 1954)
MultiLineString: [...]