ID: 1214
OBJECTID: 1214
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/11/attachments/10
ONTSTAAN: Voor 1200
SYSTEEM: Oostergo middeleeuwse zeedijken
VERSCHIJNING: aangelegd
OORSPRFUNCTIE: Zeedijk
SHAPE_Length: 384.6299679874914
OORSPRONGOMSCHRIJVING: De zeedijken liggen vooral langs de huidige en voormalige kustlijnen van de Waddenzee, de Zuiderzee en de zeeboezems (Middelzee, Lauwers en Marne). Veel dijken hadden dan ook oorspronkelijk een zeewerende functie.
OMSCHRIJVING_RIENKS_EN_WALTHER: De oorspronkelijke Middelzeedijk is niet naar Jongema toe gelopen, maar door Tsienzerbuorren de Frienzer kant op. Hij volgt eerst een stukje de rijksweg tot aan de Tsienzerbuorster terp en liep verder bijna gelijk op met de Mûzel naar de rijksweg Reduzum-Jirnsum, kruiste die weg bij twee woningen en volgde vervolgens het oude Frienzerdykje; Lorié speurde daar kort voor 1922 in het terrein. Aan tekeningen uit de tijd, toen de rijkswegen werden aangelegd, is het oude tracé tussen de straatwegen terug te vinden (zie situatie nummer 5); sloten wijzen de richting nog aan. De zeedijk liet Friens oostelijk liggen en boog voorbij de Bile zuidwaarts richting de Krûme Grou, waar hij nu doodloopt. In het laatste stuk is het dijkje op een plek twaalf meter breed, maar gewoonlijk is hij veel smaller; er zitten een paar opmerkelijke bochten in. Eén van deze bochten is om een doorbraak heen gelegd. Uit een grondboring op die plek blijkt althans, dat het veen, daar binnendijks zo’n anderhalve meter onder het maaiveld beginnend, in die bocht geheel ontbreekt, terwijl de kolk tot op een flinke diepte met fijn, blauwzwart slijk is opgevuld. Sonderingen wijzen uit, dat de vaste grond (het zand) in de doorbraak op plusminus zeven meter zit en op plekken daar vlakbij op plusminus drie meter. In de Beneficiaalboeken (1543) wordt de dijk als oude dijk aangeduid; ook worden daarin de Uterdiken genoemd. Liep waarschijnlijk vanaf de Frienzer terp zuidwaarts langs de Boarn, of die dijk is samen met het dwarsdijkje van later datum als de westelijke Mûzeldyk. Daar zijn echter geen enkele aanwijzing voor en is ook niet erg waarschijnlijk. De Frienzerdyk kruiste dus de tegenwoordige Krûme Grou (waarschijnlijk lag daar een uitwateringssluis of zijl) en liep verder zuidwaarts tot de Boarn, bij Mûnesyl, waar de latere Leppedijk vandaan werd gevolgd (zie situatie nummer 1).
BRONNEN: CHK2 (Provincie Fryslân), Noordpeil, Binnendiken en Slieperdiken yn Fryslân (Ir K. A. Rienks en Ir G. L. Walther, 1954)
MultiLineString: [...]