ID: 1277
OBJECTID: 1277
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/11/attachments/10
ONTSTAAN: Voor 1200
SYSTEEM: Oostergo middeleeuwse zeedijken
VERSCHIJNING: aangelegd
OORSPRFUNCTIE: Zeedijk
SHAPE_Length: 27.267407940629518
OORSPRONGOMSCHRIJVING: De zeedijken liggen vooral langs de huidige en voormalige kustlijnen van de Waddenzee, de Zuiderzee en de zeeboezems (Middelzee, Lauwers en Marne). Veel dijken hadden dan ook oorspronkelijk een zeewerende functie.
OMSCHRIJVING_RIENKS_EN_WALTHER: Het tracé van de oude dijken langs het Dokkumerdjip kan even goed in het terrein als op de kaarten worden teruggevonden; de oude zeedijken bestaan nog voor het grootste deel. Ten noorden van de Swimmer loopt de dijk, dicht langs het Dokkumerdjip; dat dijkvak heette eertijds het Aldwâldmer Lytsskoar (Oudwouder Kleinschoor). Met de weg erbovenop. In Dokkum zelf is niet veel meer van de zuidelijke dijk te vernemen; de naam van de straat langs de zuidkant van het Djip, de Dijk, herinnert ons er nog aan. Ten noorden van de Swimmer loopt de dijk, dicht langs het Dokkumerdjip; dat dijkvak heette eertijds het Aldwâldmer Lytsskoar (Oudwouder Kleinschoor). Iets ten noorden ligt sinds 1651 de Aldwâldmersyl, waar de sluisvorm nog duidelijk te zien is. Voor 1651 lag de zijl verder noordwaarts, bij de Sint Piterswiel (alias Mâllegraefsgat), die datzelfde jaar ontstond. Daarna volgde een dijkvak langs het Djip, het Aldwâldmer Grutskoar; aan de landzijde ligt vlak langs de dijk een strook laag land. Daar werd voorheen waarschijnlijk grond ontgraven voor het in orde brengen van het riskante stuk schoor- of schaardijk. Bij Westerbuorren ligt weer een vak, het Weerdebuorsterskoar, langs het Djip, net zoals bij Beintemahûs, het Beintemahústerskoar. Dat laatste stuk schoordijk is vergraven. Voorbij Beintemahûs, waar de dijk verder van het water af lag, is hij blijven bestaan. Een kleine wiel duidt de plek aan van een doorbraak. Ongeveer 300 meter verder naar het westen maakt de dijk een lusvormige bocht; ook dat is een aanwijzing van een doorbraak. De nieuwe dijk werd echter aan de landzijde om het gat heen gelegd en de oude wiel buitendijks slibde dicht. Oostelijk van de Driezumersyl is een stuk schoordijk vergraven; dichtbij de zijl is ook een vak van 300 meter lang verdwenen. Ten westen van de Driezumersyl is de dijk, op een paar doorreden na, zo’n 11,5 kilometer helemaal intact gebleven; daarna volgen twee hiaten, het eerste en tweede Wâlterswâldmerskoar. Vanaf laatstgenoemd schoor loopt de oude hoofdweg van Dokkum naar de Wâlden, de Efterwei (thans Hoge Dijken-Dokkumerlaand), langs de zuidkant van de dijk.
BRONNEN: CHK2 (Provincie Fryslân), Noordpeil, Binnendiken en Slieperdiken yn Fryslân (Ir K. A. Rienks en Ir G. L. Walther, 1954)
MultiLineString: [...]