ID: 1453
OBJECTID: 1453
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/11/attachments/10
ONTSTAAN: Voor 1200
SYSTEEM: Westergo middeleeuwse zeedijken
VERSCHIJNING: aangelegd
OORSPRFUNCTIE: Zeedijk
SHAPE_Length: 2.0373610048818915
OORSPRONGOMSCHRIJVING: De zeedijken liggen vooral langs de huidige en voormalige kustlijnen van de Waddenzee, de Zuiderzee en de zeeboezems (Middelzee, Lauwers en Marne). Veel dijken hadden dan ook oorspronkelijk een zeewerende functie.
OMSCHRIJVING_RIENKS_EN_WALTHER: Voorbij Easterwierrumer Brêgebuorren heeft de dijk het zeedijkkarakter goed bewaard, vooral door de egale bochten met de terpdorpen doorgaans op een korte afstand; een paar dorpsterpen, net als die van Marsum en Bitgum sloot hij op aan (zie situatie nummer 11). Hij snijdt op verschillende plekken waterlopen, waar bij sommigen de naam ‘syl’ nog aan verbonden is. Bij Mantgum is de naam Mantgumersyl bewaard gebleven, ten noorden van Weidum Wielstersyl. Van een wiel, waarmee die laatste moet samenhangen, is op die plek niets terug te vinden, maar de verlegging van de dijk is duidelijk. De dijk ligt over het algemeen niet veel boven het land aan weerszijden. Soms lijkt dat op het eerste gezicht wel zo, maar dat is het gevolg van het afgraven van het naastliggende terrein; buitendijks is dat haast rondom gebeurd. Even zuidelijk van de spoorwegovergang bij Boksum valt een profiel in het buitendijks land op, dat goed aangeeft, hoe Het Nieuwland tegen de dijk opliep. Dat de dijk ten zuiden van het Boksumersoal op een terp heeft aangesloten, wijst de flauwe helling ten zuiden van de brug duidelijk aan. Ten noorden van het staal heeft hij volgens de kaart van Ottens (1739) een stukje langs de vaart gelopen; daar is nu een afsnijding. Tussen het Holt bij Deinum en Ritsumazijl is de dijk een stuk opmerkelijk recht, terwijl er aan de binnenkant lange stroken, met een boerderij en een huis bebouwd, bij langs liggen. De oude dijk heeft vast dat pad eenmaal gevolgd. Bij Ritsumazijl valt de knik in de dijk erg op. Tussen Ritsumazijl en Marsum sloot de dijk op de terp van Ritsuma en verder, zoals reeds is gezegd, op die van Marsum aan. Daarvandaan liep hij een stuk in noordelijke richting tot Dyksterhuzen. Voorbij Lunia State ligt het land binnendijks niet egaal en buitendijks veel vlakker en ook lager op sommige plekken. Naast het oude Grovestins is de breedte van de dijk zo’n zestien meter.
BRONNEN: CHK2 (Provincie Fryslân), Noordpeil, Binnendiken en Slieperdiken yn Fryslân (Ir K. A. Rienks en Ir G. L. Walther, 1954)
MultiLineString: [...]