ID: 198
OBJECTID: 198
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/11/attachments/10
ONTSTAAN: Voor 1200
SYSTEEM: Oostergo middeleeuwse zeedijken
VERSCHIJNING: aangelegd
OORSPRFUNCTIE: Zeedijk
SHAPE_Length: 1414.8350944212705
OORSPRONGOMSCHRIJVING: De zeedijken liggen vooral langs de huidige en voormalige kustlijnen van de Waddenzee, de Zuiderzee en de zeeboezems (Middelzee, Lauwers en Marne). Veel dijken hadden dan ook oorspronkelijk een zeewerende functie.
OMSCHRIJVING_RIENKS_EN_WALTHER: De aansluitende weg vanaf Jelsum loopt op het eerst gezicht niet over in de Breedijk, maar staat er bijna haaks op; zodoende lijkt het dijkje tussen Cornjum en Jelsum ook ietwat op een binnendijk om het bouwland daar weer westelijk van. Daarmee in verband is het van belang het terrein ten zuiden van het dorp, richting Leeuwarden, nader te bekijken en vooral het tracé, welke het Jelsumer binnenpad ruwweg volgt. Dat pad zelf ligt wel lager dan de Breedyk, maar er zijn een aantal argumenten aan te voeren, die voor het met een grijze kleur aangegeven tracé als plek van een oude waterkering pleiten. Ten eerste, het nieuwlandkarakter van het land tussen het pad en de Breedyk, te zien aan de rechte, gelijk oplopende perceelscheidingen haaks op het pad en de dijk. Ten tweede, de naam ‘Zijlshout’ op de kaart van Eekhoff (1847), die in verband kan staan met een eerdere zijl in de Haskemear (Jelsumerfeart) op die plek. Ten derde, de strook hoog grasland westelijk van het boerderijtje, waar de naam ‘Tijltjendam’ bij staat, met op het zuidelijke stuk het huis De Trije Dukatons. De Aldmear (Oude Meer) kruist daar het binnenpad en loopt een eindje gelijk op met het brede stuk van de strook grasland. Ten vierde, de perceelscheiding daarvandaan naar de Stienzerdyk, geconstrueerd volgens de kaart van Eekhoff en die van Jacob van Deventer. De waterkering kan de Spanjaardslaan ook hebben gevolgd met een aansluiting op de Leeuwarder terpen. Tegenargumenten vormen de lage ligging van het binnenpad en de hoge wal, waar de Breedyk op sommige plekken op ligt. Echter, de Buorsyl in de kronkelige Cornjumerfeart, de stroken tussen Cornjum en Jelsum, het Sylshout en het genoemde hoge strook grasland kunnen niet worden genegeerd; vooral de Buorsyl vraagt de aandacht. Die is aangehouden als binnenzijl en de weg, waar hij in ligt, als oud binnendijkje. Zodoende moest het tracé, met een grijze kleur aangegeven, naar voren worden gebracht.
BRONNEN: CHK2 (Provincie Fryslân), Noordpeil, Binnendiken en Slieperdiken yn Fryslân (Ir K. A. Rienks en Ir G. L. Walther, 1954)
MultiLineString: [...]