ID: 388
OBJECTID: 388
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/11/attachments/10
ONTSTAAN: Voor 1200
SYSTEEM: Zuidwest-Fryslân hemdijken (of zelfde functie)
VERSCHIJNING: aangelegd
OORSPRFUNCTIE: Zeedijk
SHAPE_Length: 242.1440496473836
OORSPRONGOMSCHRIJVING: De zeedijken liggen vooral langs de huidige en voormalige kustlijnen van de Waddenzee, de Zuiderzee en de zeeboezems (Middelzee, Lauwers en Marne). Veel dijken hadden dan ook oorspronkelijk een zeewerende functie.
OMSCHRIJVING_RIENKS_EN_WALTHER: Staat haaks op de Himdyk en is daarom jonger. De dam, roept een aantal vragen op. Ten eerste, waarom werd hij aangelegd, was het een afsluiting om de zeearm te verkorten, of dateert de dijk uit latere tijden, nadat de Raarder Fûke bij Raard afgedamd en de Alde Wjittering was gegraven. Ten tweede, waarom kwam de afsluiting net bij Jirnsum tot stand? Over de eerste vraag valt het volgende op te merken. Het voordeel van het verkorten van de zeearm door een dwarsdam was, dat de dijken ten zuiden van de dam niet meer zeewerend hoefden te zijn. Een keerdam om het Leppegebied te beschermen voor het zuidelijke water langs de Wjittering, was overbodig, omdat de Leppedijk met de Frienzerdyk daarbij aansluitend het Leppegebied volledig beschermden. Immers, het is bijna niet aan te nemen, dat de Frienzerdyk bij de Krûme Grou zou zijn doorgegraven en dat daarom een dwarsdijk nodig was. Die dwarsdijk moet dus zijn aangelegd als een zeedijk, kerend naar het noorden, en niet als binnendijk. De tweede vraag, waarom de dam net bij Jirnsum kwam te liggen. Als niet onaannemelijke verklaring kan hier de wenselijkheid naar voren worden gebracht om de uitwateringssluis in de Krûme Grou nog als een zeezijl te bewaren (zie situatie nummer 2). De dam vanaf de Himdyk kruiste de Boarn, volgde ongeveer 70 meter de zuidkant van de buitendijkse geul van de Krûme Grou, boog iets zuidoostwaarts en zal verder vrij recht naar de Frienzerdyk hebben gelopen. Dat laatste stuk ten oosten van de huidige brug bestaat niet meer; het is vergraven, waarschijnlijk nadat in latere tijden de Leppedijk ten noorden van Mûnesyl dichter langs de Boarn was gelegd.
BRONNEN: CHK2 (Provincie Fryslân), Noordpeil, Binnendiken en Slieperdiken yn Fryslân (Ir K. A. Rienks en Ir G. L. Walther, 1954)
MultiLineString: [...]