ID: 99
OBJECTID: 99
TOELICHTING: https://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/rest/services/CHK2/MapServer/50/11/attachments/10
ONTSTAAN: Voor 1200
SYSTEEM: Zuidwest-Fryslân hemdijken (of zelfde functie)
VERSCHIJNING: aangelegd
OORSPRFUNCTIE: Binnenpolderdijk
SHAPE_Length: 1395.2287341245478
OORSPRONGOMSCHRIJVING: Binnenpolderdijken dienden ertoe om bij dijkdoorbraken de penetratie landinwaarts van het zeewater zoveel mogelijk te beperken. De aloude Slachte is hiervan het bekendste voorbeeld. Daarnaast werden binnendijken opgeworpen om het opstuwen van binnenwater tegen te gaan en als het ware door compartimentering het opwaaien van het boezemwater te bedwingen, dan wel het water vanuit naast-gelegen gebieden te keren.
OMSCHRIJVING_RIENKS_EN_WALTHER: Wat de westelijke begrenzing betreft, geeft het Register van de Aanbreng (1511) een paar aanwijzingen; zo wordt onder het dorp Wolsum een oude hemdijk genoemd; ‘Item XX ponden grasland, die oestereijnde loept an die olde hemdick’. De ‘olde dick’ komt nog eens voor als westelijke grens van land, dat ‘die Reen’ - dat moet de Blauhúster Sylroede zijn - aan zijn oostkant heeft. Nu loopt er tussen Jouswerd en Fiifhûs, dus ten oosten van Wolsum, een groen pad door het land, die in het eerste stuk tussen twee slootjes ligt. Bij de Fiifhústers staat dat pad bekend als De Leane, maar vroeger is het vast en zeker ‘de olde dick’ geweest (zie situatie nummer 8). Aan de Jouswerter kant is deze te zien als een hoge rug, soms 0,40 meter boven het land, welke op een plek een breedte heeft van elf meter tussen de greppels. Het stuk met de slootjes aan weerszijden is op een plek zeven meter breed. Waar de sloot aan de westkant ophoudt, begint een greppel. Op het pad, dat richting de Fiifhúster terp loopt, staan een paar hekken. Tussen Fiifhûs en Remswerd zijn geen dijkstalen, maar wel is daar een overgang tussen nieuw- en oudlandsperceelscheidingen; voor 1914 liep daar ergens een pad naar Remswerd toe. Voorbij die plek geeft het Register van de Aanbreng weer houvast als land wordt aangeduid als ‘die dickstallen, die oesterside loept an Ranswerder laen’ en als ‘die dickstal’ wordt genoemd als oostelijke begrenzing van land, met de Sylroede - de Nijlannerfeart - aan de westkant.
BRONNEN: CHK2 (Provincie Fryslân), Noordpeil, Binnendiken en Slieperdiken yn Fryslân (Ir K. A. Rienks en Ir G. L. Walther, 1954)
MultiLineString: [...]